Alkohole można uznać za pochodne wody (H2O; zapisywane również jako HOH).

Podobnie jak wiązanie H-O-H w wodzie, wiązanie R-O-H jest wygięte, a cząsteczki alkoholu są polarne. Zależność ta jest szczególnie widoczna w małych cząsteczkach i znajduje odzwierciedlenie we właściwościach fizycznych i chemicznych alkoholi o małej masie molowej. Zastąpienie atomu wodoru z alkanu grupą OH pozwala cząsteczkom łączyć się poprzez wiązanie wodorowe (Rysunek \(\PageIndex{1}}).

Przypomnijmy, że właściwości fizyczne są w dużym stopniu zdeterminowane przez rodzaj sił międzycząsteczkowych. W tabeli rzedstawiono masy molowe i temperatury wrzenia niektórych powszechnie występujących związków chemicznych. Tabela pokazuje, że substancje o podobnych masach molowych mogą mieć całkiem różne punkty wrzenia.

.

.

Alkany są niepolarne i dlatego wiążą się tylko poprzez stosunkowo słabe siły dyspersyjne. Alkany o liczbie atomów węgla od jednego do czterech są w temperaturze pokojowej gazami. W przeciwieństwie do nich, nawet metanol (z jednym atomem węgla) jest cieczą w temperaturze pokojowej. Wiązanie wodorowe znacznie podwyższa temperaturę wrzenia alkoholi w porównaniu z węglowodorami o porównywalnej masie molowej. Temperatura wrzenia jest przybliżoną miarą ilości energii potrzebnej do oddzielenia cząsteczki cieczy od jej najbliższych sąsiadów. Jeśli cząsteczki oddziałują ze sobą poprzez wiązanie wodorowe, to do przerwania tych międzycząsteczkowych atrakcji należy dostarczyć stosunkowo dużą ilość energii. Tylko wtedy cząsteczka może wydostać się z cieczy do stanu gazowego.

Alkohole mogą również angażować się w wiązanie wodorowe z cząsteczkami wody (rysunek \{2}). Tak więc, podczas gdy węglowodory są nierozpuszczalne w wodzie, alkohole z jednym do trzech atomów węgla są całkowicie rozpuszczalne. Jednak wraz ze wzrostem długości łańcucha rozpuszczalność alkoholi w wodzie maleje; cząsteczki stają się bardziej podobne do węglowodorów, a mniej do wody. Alkohol 1-dekanol (CH3CH2CH2CH2CH2CH2CH2CH2CH2OH) jest w zasadzie nierozpuszczalny w wodzie. Często spotykamy się z tym, że granica rozpuszczalności w rodzinie związków organicznych występuje przy czterech lub pięciu atomach węgla.

.