Uderzenie występuje, gdy przepływ krwi w tętnicach, które odżywiają mózg jest zablokowany, lub gdy krwawienie występuje w samym mózgu lub w błonach otaczających go. Kobiety, Latynosi i Afroamerykanie w Stanach Zjednoczonych są bardziej narażeni na ryzyko udaru. Learn about your risk today.
Stroke is the third leading cause of death in the United States of America (USA) and much of the Western world, and is the leading cause of disability in adults. Każdego roku w USA odnotowuje się około 795 000 przypadków udaru, z czego dwie trzecie to udary początkowe, a jedna trzecia to udary nawracające.
Dwa rodzaje udaru
Wyróżnia się dwa rodzaje udaru: niedokrwienny i krwotoczny. Większość udarów to udary niedokrwienne. Dochodzi do nich z powodu stopniowego tworzenia się blaszek miażdżycowych lub złogów tłuszczowych w tętnicach odżywiających mózg lub gdy zakrzep krwi blokuje tętnicę mózgową. Udary krwotoczne są również dwojakiego rodzaju – takie, w których krwawienie występuje wewnątrz mózgu (krwotok śródmózgowy), oraz takie, w których krwawienie zajmuje cienką otoczkę mózgu (krwotok podpajęczynówkowy). Około 13 procent wszystkich udarów to udary krwotoczne.
Mózg kontroluje wszystko, co robimy – mówienie, chodzenie i oddychanie. Jeśli udar spowoduje, że miejscowy obszar mózgu zostanie pozbawiony tlenu, część ciała kontrolowana przez ten obszar może zostać dotknięta. To dlatego udary mogą powodować problemy z poruszaniem się, widzeniem, mową itp.
Objawy udaru
Objawy udaru obejmują:
- Drętwienie, mrowienie lub osłabienie jednej połowy twarzy, ręki lub nogi (szczególnie po jednej stronie ciała) o nagłym początku
- Dezorientacja, trudności z mówieniem lub rozumieniem mowy innych osób o nagłym początku
- Trudności z widzeniem w jednym lub obu oczach o nagłym początku
- Nagłe trudności z chodzeniem, zawroty głowy, utrata równowagi lub koordynacji
- Nagły silny ból głowy, bez znanej przyczyny
Natychmiast wezwij pogotowie
Udar mózgu to nagły przypadek medyczny! Jeśli u Ciebie lub kogoś z Twojego otoczenia wystąpi którykolwiek z opisanych objawów, natychmiast zadzwoń pod numer 911. Liczy się każda minuta. Im dłużej trwają objawy udaru, tym większe jest ryzyko uszkodzenia mózgu. Natychmiastowa pomoc medyczna może uratować życie osoby dotkniętej udarem i zwiększyć szanse na pomyślny powrót do zdrowia, ponieważ skuteczne leczenie jest dostępne, ale tylko wtedy, gdy działania są podejmowane szybko. Udary niedokrwienne mózgu mogą być skutecznie leczone lekami, które rozpuszczają skrzepy blokujące przepływ krwi do mózgu i w ten sposób są w stanie przywrócić przepływ krwi do dotkniętego obszaru. Jednak maksymalny czas, w którym pacjenci ci mogą otrzymać to leczenie, wynosi tylko trzy godziny od wystąpienia objawów. Dlatego, aby zostać ocenionym i poddanym takiemu leczeniu, pacjenci powinni przybyć do szpitala tak szybko, jak to możliwe.
Użyj testu FAST, aby rozpoznać i zareagować na oznaki udaru.
F = TWARZ Poproś osobę o uśmiech. Czy jedna strona twarzy jest opadnięta?
A = RAMIONA (ręce) Poproś osobę o podniesienie obu ramion. Czy jedno ramię jest odchylone w dół?
S = MOWA Poproś osobę o powtórzenie prostego zdania. Czy jej mowa brzmi niewyraźnie lub dziwnie?
T = CZAS Jeśli zauważysz którykolwiek z tych objawów (niezależnie lub wszystkie razem), natychmiast zadzwoń pod numer 9-1-1.
Jeśli odpowiesz twierdząco na jedno z tych pytań, to CZAS DZIAŁAĆ! Zadzwoń pod numer 9-1-1 i zgłoś, że doświadczasz „STROKE” (wymawia się „ESTROUK”)!
TIA lub mini-udar
Czasami objawy mogą pojawić się na bardzo krótki okres (tylko minuty), a następnie całkowicie ustąpić, co może wskazywać na przemijający atak niedokrwienny lub TIA. Unikaj ich ignorowania i zadzwoń pod numer 9-1-1, nawet jeśli objawy te są krótkotrwałe, ponieważ wskazują one na poważne ryzyko udaru i możliwość trwałego uszkodzenia.