Hernando de Soto był hiszpańskim odkrywcą, który poprowadził ekspedycję do południowych Stanów Zjednoczonych. On i jego żołnierze byli pierwszymi Europejczykami, którzy postawili stopę na terenie dzisiejszego Arkansas. Cztery pisemne relacje z wyprawy zawierają szczegóły dotyczące jego wędrówki przez stan.

De Soto urodził się w regionie Extremadura w zachodniej Hiszpanii około 1500 roku, ale dokładna data nie jest pewna. Prawdopodobnie urodził się w mieście Jerez de los Caballeros. Był drugim synem Francisco Méndeza de Soto i Leonor Arias Tinoco, miał co najmniej dwie młodsze siostry i starszego brata. Mimo że rodzina miała szlacheckie pochodzenie, de Soto był biedny i pożyczył pieniądze na podróż do Nowego Świata w 1514 r.

Został żołnierzem, biorąc udział w najazdach i wyprawach w Panamie, Nikaragui i Peru. Do 1536 r. zyskał sławę jako okrutny, ale skuteczny przywódca wojskowy w podboju grup rdzennych Amerykanów w Ameryce Środkowej i Południowej i wzbogacił się dzięki zaangażowaniu w sprzedaż indiańskich niewolników.

Powróciwszy do Hiszpanii w 1536 r., poślubił Izabelę de Bobadilla w Valladolid w listopadzie tego samego roku. Złożył petycję do króla Karola V o stanowisko gubernatora w Ameryce Środkowej, ale po skomplikowanych negocjacjach król zaoferował mu możliwość zbadania i podbicia Florydy, która obejmowała tereny dzisiejszych południowych Stanów Zjednoczonych. Ponadto de Soto został gubernatorem Kuby, która miała mu posłużyć za bazę wypadową do podboju. W 1537 roku zaczął gromadzić zapasy i rekrutować płatną armię do udziału w ekspedycji.

W maju 1539 roku de Soto wyruszył z Kuby z około 600 ludźmi, plus konie, świnie i sprzęt. Jego kontrakt z królem wymagał od niego zbadania regionu i założenia osad i fortów. Po wylądowaniu na południowo-zachodnim wybrzeżu Florydy, załoga podróżowała przez południowy wschód, zanim przekroczyła rzekę Missisipi na terenie dzisiejszego Arkansas 28 czerwca 1541 roku (18 czerwca według kalendarza juliańskiego, który był wtedy używany).

Odkrywcy byli pierwszymi Europejczykami, którzy postawili stopę w Arkansas. Cztery znane relacje z ekspedycji opisują Indian, których napotkali w ciągu następnych dwóch lat. Uczeni od dawna dyskutują na temat rzeczywistej trasy, ale archeolodzy odkryli małe mosiężne dzwoneczki i inne hiszpańskie artefakty na kilku stanowiskach archeologicznych – dowody na istnienie wyprawy.

Trzy szczegółowe relacje z wyprawy zostały napisane przez ocalałych Rodrigo Ranjela, Luysa Hernándeza de Biedmę i nienazwanego portugalskiego żołnierza. Czwarta została napisana czterdzieści do pięćdziesięciu lat później przez Garcilaso de la Vega na podstawie wywiadów z ocalałymi i wydaje się mieć wiele fikcyjnych dodatków. Chociaż relacje te są stronnicze, razem dają dość kompletny obraz de Soto.

Najcenniejszym aspektem tych relacji jest przedstawienie grup indiańskich, które napotkała ekspedycja. Do czasu śmierci de Soto w 1542 roku, narracje wymieniają następujące imiona indiańskich wodzów, miast i prowincji w Arkansas: Aquixo, Casqui, Pacaha, Quiguate, Coligua, Calpista, Palisema, Quixila, Tutilcoya, Tanico, Cayase, Tula, Guipana, Autiamque, Anoixi, Quitamaya, Anilco, Ayays, Tutelpinco, Tianto, Nilco i Guachoya. Zazwyczaj odkrywcy używali tej samej nazwy w odniesieniu do wodza, miasta, w którym mieszkał i regionu pod jego kontrolą. Ponieważ nazwy te nie były znane hiszpańskojęzycznym odkrywcom, ich pisownia różni się w różnych relacjach, ale zakłada się, że są to rozsądne przybliżenia nazw, jakimi posługiwali się Indianie. Są to pierwsze zarejestrowane nazwiska osób żyjących w Arkansas.

Relacje z większością Indian Arkansas były stosunkowo serdeczne, ale de Soto i jego żołnierze nie myśleli o torturowaniu i zabijaniu tych, którzy odmówili współpracy. Jego głównym celem było zdobycie bogactwa, a dzisiejsi Indianie w Arkansas i innych południowych stanach uważają go za mordercę.

Po prawie rocznej podróży po stanie, de Soto poprowadził swoją ekspedycję z powrotem do rzeki Missisipi, gdzieś w południowo-wschodnim Arkansas. W tym czasie on i większość jego otoczenia byli już rozczarowani i zmęczeni trudną podróżą i walkami z Indianami w ciągu ostatnich trzech lat. Złoto i inne bogactwa, których szukali, nie zostały znalezione, a około połowa z 600 ludzi zginęła od czasu wylądowania na Florydzie. Nikt nie był bardziej rozczarowany niż de Soto, który wysłał grupę poszukiwawczą w dół Missisipi, aby sprawdzić, czy możliwe jest zbudowanie łodzi i popłynięcie do Meksyku. Kiedy ludzie wrócili tydzień później, nie znalazłszy Zatoki Meksykańskiej, de Soto zachorował. Najwyraźniej dotknęła go jakaś gorączka i zmarł w miejscu zwanym Guachoya, prawdopodobnie współczesnym Lake Village (hrabstwo Chicot), 31 maja 1542 roku (21 maja 1542 roku według kalendarza juliańskiego).

Śmierć de Soto przysporzyła trudności członkom ekspedycji, częściowo dlatego, że przekonał on miejscowych Indian, iż jest nieśmiertelnym „Synem Słońca”. Żołnierze wyjaśnili, że wzniósł się do nieba, a następnie pochowali jego zwłoki pod osłoną ciemności. W ciągu kilku dni stało się jasne, że Indianie zauważyli świeżo wykopaną ziemię i stali się podejrzliwi. Obawiając się zbezczeszczenia zwłok i konsekwencji, gdyby Indianie potwierdzili śmiertelność de Soto, żołnierze wykopali ciało w nocy, obciążyli je i wrzucili z kajaka do rzeki Missisipi. Nieco ponad rok później ocaleni zbudowali barki i popłynęli w dół Missisipi, po tym jak najpierw próbowali udać się do Meksyku drogą lądową.

Wyprawa de Soto zakończyła się ostatecznie niepowodzeniem. Kiedy przybył do Arkansas, wciąż widział siebie jako walecznego zdobywcę, ale w chwili śmierci jego duch był już złamany.

Dodatkowe informacje:
Childs, H. Terry, i Charles H. McNutt. „Hernando de Soto’s Route from Chicaca through Northeast Arkansas: A Suggestion.” Southeastern Archeology 28 (Winter 2009): 165-183.

Clayton, Lawrence A., Vernon James Knight Jr, and Edward C. Moore, eds. The De Soto Chronicles: The Expedition of Hernando de Soto to North America in 1539-1543. 2 vols. Tuscaloosa: University of Alabama Press, 1993.

Duncan, David Ewing. Hernando de Soto: A Savage Quest in the Americas. Norman: University of Oklahoma Press, 1997.

Hudson, Charles. Knights of Spain, Warriors of the Sun: Hernando de Soto and the South’s Ancient Chiefdoms. Athens: University of Georgia Press, 1997.

Schaeffer, Kelly. „Disease and de Soto: A Bioarchaeological Approach to the Introduction of Malaria to the Southeast US”. Praca magisterska, University of Arkansas, Fayetteville, 2019.

Young, Gloria A., and Michael P. Hoffman, eds. The Expedition of Hernando de Soto West of the Mississippi, 1541-1543. Fayetteville: University of Arkansas Press, 1993.

Jeffrey M. Mitchem
Arkansas Archeological Survey

Ten wpis, pierwotnie opublikowany w Arkansas Biography: A Collection of Notable Lives, pojawia się w CALS Encyclopedia of Arkansas w zmienionej formie. Arkansas Biography jest dostępna od University of Arkansas Press.

Last Updated: 01/13/2017