Król Dawid jest jedną z najważniejszych postaci w historii Żydów. Urodzony w 907 r. p.n.e., panował jako król Izraela przez 40 lat, umierając w wieku 70 lat w 837 r. p.n.e.

Jest tak wiele rzeczy, które można o nim powiedzieć. Niektórzy lubią skupiać się na aspekcie wojennym – rycerskim wojowniku walczącym dla Boga – ale kiedy jego osobowość i osiągnięcia rozpatrywane są jako całość, to właśnie jego duchowa wielkość błyszczy najbardziej.

Pierwszym i najważniejszym dążeniem Dawida jest posiadanie relacji z Bogiem. Poznajemy piękno jego duszy, gdy czytamy Psalmy, z których większość napisał. Kto nie zna:

Pan jest moim pasterzem, nie brak mi niczego… (Psalm 23)
Pan jest moim światłem i moim zbawieniem, kogo mam się bać … (Psalm 27)
Podnoszę oczy ku górom – skąd nadejdzie moja pomoc? Moja pomoc przychodzi od Pana, Stworzyciela nieba i ziemi … (Psalm 121)

Nawet gdy weźmiemy pod uwagę jego militarne podboje, widzimy, że siłą napędową było jego przywiązanie do Boga. Dziedziczna linia krwi króla Dawida stanie się jedyną prawowitą królewską linią krwi w żydowskiej historii. Od Dawida pochodzić będą wszyscy przyszli królowie Judy i ostatecznie, na końcu historii, Mesjasz. Ta idea monarchii ustanowionej przez Boga będzie kopiowana przez wiele innych narodów w całej historii i posłuży jako podstawa koncepcji „boskiego prawa królów” w średniowiecznej i renesansowej Europie.(1)

Podbój Jerozolimy

Wiemy historycznie, że historia Izraela w całym tym okresie czasu – od Wyjścia – jest historią maleńkiego narodu wciśniętego pomiędzy dwie wielkie starożytne cywilizacje, Egipt i Mezopotamię (która była rządzona w różnych okresach przez Asyryjczyków, Babilończyków i Persów).

Kiedy Dawid obejmuje tron, Egipt i Asyria są w stanie znacznego upadku. Nie są w stanie się rozwijać, co pozostawia próżnię w środku, gdzie znajduje się Izrael, a Izraelowi pozwala się rozwijać bez przeszkód ze strony tych innych wielkich imperiów.

W ten sposób Dawid jest w stanie pokonać, w końcu, zagrożenie filistyńskie i zdobyć pozostałe kananejskie miasto-państwo – Jerozolimę – którego Izraelici do tej pory nie byli w stanie zdobyć.

(Przez 440 lat, odkąd naród żydowski po raz pierwszy wszedł do Ziemi Izraela, aż do czasów króla Dawida, Jerozolima pozostawała niezdobytym nieżydowskim miastem w sercu żydowskiego kraju. Jest to miasto-państwo zamieszkane przez kananejskie plemię zwane Jebusytami (obecnie znajduje się tam arabska wioska Silwan, położona na południe od murów Starego Miasta). Jerozolima jest silnie ufortyfikowana, ale mimo pozornie niepokonanego wyglądu ma jedną słabość – jej jedynym źródłem wody jest źródło znajdujące się poza murami miasta. Do źródła tego można się dostać z wnętrza miasta długim szybem wykutym w skale.

Księga Samuela i Księga Kronik opisują, jak generał Dawida, Joab, wspinając się po tzinorze (dosłownie „rurze”) wchodzi do miasta i zdobywa je. Niektórzy archeolodzy spekulują, że może to odnosić się do starożytnego systemu wodnego miasta – którego źródłem było źródło Gihon – będącego atrakcją turystyczną w „Mieście Dawida”, poza murami dzisiejszej Jerozolimy.

Dlaczego Jerozolima?

Pierwszą rzeczą, jaką Dawid robi po zajęciu miasta, jest uczynienie go swoją stolicą. I tu musimy się zatrzymać i zapytać: Dlaczego Jerozolima?

Z pewnością były bardziej odpowiednie miejsca na stolicę Izraela. Jerozolima nie przylega do żadnego ważnego zbiornika wodnego, ani nie leży na żadnym szlaku handlowym. Wszystkie stolice na świecie są zbudowane w pobliżu oceanów, mórz, rzek, jezior, lub przynajmniej w pobliżu głównego szlaku handlowego.

(Istnieją główne szlaki handlowe przecinające Izrael w tym czasie. Jest Autostrada Królów, która jest jednym z głównych szlaków handlowych na starożytnym Bliskim Wschodzie, biegnąca od Zatoki Akaba nad Morzem Czerwonym do Damaszku. I jest też Via Maris, „Droga Morza”, która biegnie z Egiptu wzdłuż wybrzeża Morza Śródziemnego, następnie przez Izrael i dalej do Syrii.)

Logicznie, stolica Izraela powinna być nad Morzem Śródziemnym. Idealne miejsce jak Jaffa (obok dzisiejszego Tel Avivu) byłoby najbardziej sensowne.

Dlaczego więc Jerozolima?

Powód, dla którego Jerozolima ma związek z bardzo unikalnym aspektem narodu żydowskiego, i dlaczego dzieci Izraela stały się narodem w pierwszej kolejności.

Normalnie, narody stają się narodami poprzez życie w kawałku nieruchomości przez długi okres czasu, rozwijając wspólny język i wspólną kulturę. Weźmy na przykład Francuzów. Nie obudzili się pewnego dnia i nie zdecydowali, że lubią wino, ser i croissanty. Grupa ludzi przez pewien okres czasu zamieszkała na wspólnym kawałku nieruchomości (który później stał się znany jako Francja) i posługiwała się wspólnym językiem. Po wspólnym okresie doświadczeń narodowych, ludzie ci połączyli się w tożsamość znaną jako Francuzi. Mniej lub bardziej, ten scenariusz działa dla każdego narodu.

Żydzi stali się narodem krótko po ucieczce z niewoli w Egipcie. Nie byli jeszcze w ziemi Izraela, koczowali na ziemi niczyjej, na pustyni, u stóp góry Synaj. Tam Żydzi stali się narodem, gdy zawarli przymierze z Bogiem, obiecując „uczynimy i usłyszymy”. Narodowość Izraela jest określona, przede wszystkim, przez wspólnotową relację z Bogiem i przez historyczną misję narodu żydowskiego.

I okazuje się, że nie ma lepszego miejsca na relację z Bogiem niż Jerozolima.

Miejsce Boga

Po tym, jak Dawid czyni Jerozolimę swoją stolicą, kupuje górną część wzgórza nad północną granicą miasta od jego właściciela Arawnaha, Jebusyty. Zakup ten jest odnotowany w Biblii w dwóch miejscach (2 Księga Samuela 24:24 i 1 Księga Kronik 21:25).

Tym wzgórzem jest Góra Moriah i to, czego może brakować jej w rozmiarze fizycznym, z nawiązką rekompensuje jej duchowa wielkość.(2)

Od najwcześniejszego okresu żydowskiej historii, patriarchowie narodu żydowskiego rozpoznali ogromną duchową moc Góry Moriah. To właśnie tam Abraham, wyczuwając Bożą obecność, wszedł, by złożyć Izaaka w ofierze, a później zauważył, jak zapisano w Biblii:

„Pan ujrzy”, jak mówi się do dziś: „Na górze Pańskiej będzie On widziany.” (Rdz 22:14)

To tam Jakub śnił o drabinie idącej do nieba i powiedział:

„Jakże niesamowite jest to miejsce! To jest nikt inny jak dom Boży, a to jest brama nieba.” (Genesis 28:17)

Nic dziwnego, że jest to miejsce, które każdy główny zdobywca w całej historii ludzkości chciał posiąść na własność. (Jerozolima była podbijana lub niszczona 36 razy w ciągu 3000 lat.)

Dzisiaj na tym miejscu stoi islamska struktura znana jako Kopuła na Skale. Pod tą złotą kopułą znajduje się odsłonięty fragment skały macierzystej góry Moriah, znany jako Even Shatiya, dosłownie „pijący kamień”. Woda i duchowość są synonimami, a Tora znana jest jako mayim chayim, „woda życia”. Według judaizmu, świat jest duchowo odżywiany z tego miejsca, tego kamienia – który jest metafizycznym centrum wszechświata.

Jest to miejsce, w którym obecność Boga może być odczuwana bardziej intensywnie niż w jakimkolwiek innym miejscu na planecie Ziemia. Dlatego jest to logiczne miejsce, aby zbudować stałe miejsce spoczynku dla najświętszego obiektu, jaki posiada naród żydowski – Przybytku i Arki Przymierza.

Miejsce Świątyni

Król Dawid nie traci czasu na sprowadzenie Arki do Jerozolimy. I jest to okazja do wielkiej wspólnotowej radości. W ekstazie Dawid tańczy dziko podczas tej uroczystości. Za to potępia go jego żona Michal, córka Saula, która była przy nim na dobre i na złe, a nawet ocaliła mu życie, gdy król Saul chciał go zabić. Teraz jednak Michał atakuje Dawida, wyśmiewając jego zachowanie (2 Samuela 6:16-23):

„Jakże chwalebny był dziś król Izraela, który został dziś obnażony w oczach panien swoich sług, jak obnaża się jeden z chamów!”

Dawid – który w swej radości, że nawiązał szczególną więź z Bogiem, nie myślał o własnym honorze, – odpowiada ze zdumieniem:

„Przed Panem będę się weselił. I będę się zachowywał jeszcze bardziej pokornie niż ten, i będę pokorny w moich oczach; a spośród służebnic, o których mówiłeś, przez nie będę miał cześć.”

Historia ta kończy się karą wymierzoną Michal za jej surowe potępienie człowieka wybranego przez Boga na króla Izraela:

A Michal, córka Saula, nie miała dziecka aż do dnia swojej śmierci.

Chociaż Dawid wnosi Arkę Przymierza na górę Moriah, Bóg nie pozwala mu zbudować Świątyni. Podaje się wiele powodów. Jednym z nich jest to, że Świątynia jest domem Boga i domem pokoju, a Dawid ma dużo krwi na rękach od pokonania wrogów Izraela. Jednak obiecano mu, że jego syn ją zbuduje.

Teraz Dawid ma wielu synów z kilku żon, z których niektórzy sprawiają mu poważne kłopoty. Jeden z nich, Amnon, gwałci swoją siostrę, Tamar. Inny, Absalom, spiskuje przeciwko Dawidowi i próbuje go obalić. Ale jest jeden szczególny chłopiec, Salomon, zrodzony ze związku Dawida z piękną Batszebą.

Dawid i Batszeba

Historia związku Dawida z Batszebą (II Księga Samuela, rozdz. 11) jest jedną z najbardziej błędnie odczytanych historii w Biblii i musimy być ostrożni w odczytywaniu jej tak, jakby była to jakaś opera mydlana. W skrócie jednak, oto co się dzieje.

Pewnej nocy niespokojny Dawid przechadza się po dachu swego pałacu, skąd ma widok na domy i ogrody w mieście poniżej(3). I tam spostrzega kąpiącą się piękną kobietę. Jest to żona jednego z jego generałów, Uriasza, Hetytki, który wyjechał na wojnę.

Dawid posyła po Batszebę i spędza z nią noc. Kiedy zachodzi ona w ciążę, nakazuje, aby Uriasz znalazł się na linii frontu, gdzie umiera w walce. Dawid poślubia Batszebę.

W tym momencie prorok Natan zostaje wysłany przez Boga, aby zganić Dawida. (Patrz 2 Księga Samuela 12.) Mówi, że przyszedł poinformować króla o wielkiej niesprawiedliwości w kraju. Pewien bogacz posiadający wiele owiec, ukradł jedną ukochaną owcę biedaka i kazał ją zarżnąć na ucztę.

Wściekły na to, co słyszy, król Dawid, oświadcza: „Jak Bóg żyje, ten, który to uczynił, zasługuje na śmierć.”

Odpowiada prorok: „Ty jesteś tym człowiekiem!”

Dawid jest upokorzony. „Zgrzeszyłem przed Bogiem”, mówi.

Jest to niezwykle złożona historia i jest w niej o wiele więcej niż się wydaje. Technicznie rzecz biorąc, Batszeba nie była mężatką, ponieważ żołnierze Dawida zawsze dawali swoim żonom warunkowe rozwody, aby żołnierz nie zaginął w akcji, pozostawiając żonę niezdolną do ponownego ożenku.(4) Jednakże Biblia wyraźnie stwierdza, że Dawid postąpił niewłaściwie, a Mędrcy wyjaśniają, że podczas gdy Dawid nie popełnił cudzołóstwa w dosłownym sensie, naruszył ducha prawa(5).

Jak zauważono we wcześniejszych częściach, Biblia zajmuje hiperkrytyczne stanowisko wobec żydowskich przywódców. Nigdy nie wybiela niczyjej przeszłości i w tym jest osamotniona wśród zapisów starożytnych ludów, które zazwyczaj opisują królów jako potomków bogów bez wad.

Wielkość Dawida błyszczy zarówno w jego zdolności do wzięcia odpowiedzialności za swoje czyny, jak i w pokorze jego przyznania się do winy i skruchy, która za tym idzie. Jest to część powodu, dla którego ostateczny odkupiciel narodu żydowskiego i świata będzie pochodził z rodu Dawida – będzie to „Mesjasz, syn Dawida.”

Wkrótce potem Batszeba rodzi dziecko, które jednak staje się śmiertelnie chore, jak przepowiedział prorok Natan. Dawid udaje się na okres modlitwy i postu, ale mimo to dziecko umiera. Dawid zdaje sobie sprawę, że śmierć dziecka, a później bunt jego ukochanego syna, Absaloma (II Księga Samuela 15-19), były karą boską, a zarazem zadośćuczynieniem za jego czyny. Dawid „płaci swoją należność”, pokutuje przez wiele lat i w końcu Bóg mu wybacza.

Wkrótce Batszeba znów jest w ciąży. I tym razem rodzi zdrowe dziecko – które otrzymuje imię Salomon i które będzie złotym dzieckiem, obdarzonym niezwykłą mądrością.

1) Wiele ludów na całym świecie poszło o krok dalej i twierdzi, że ich rodzina królewska, a nawet oni sami, są faktycznymi potomkami starożytnych Hebrajczyków. Jednym z fascynujących przykładów jest sekta Makuya w Japonii, która twierdzi, że istnieje starożytne połączenie między Japończykami a Żydami i że rodzina królewska Japonii jest w rzeczywistości potomkiem króla Dawida.
Innym przykładem są Brytyjczycy. Przez siedemset lat, każdy król i królowa Anglii byli koronowani na króla siedząc na tronie zamontowanym na dużym bloku wapienia. The kamień dzwonić the „Kamień Scone Królewiątko Edward I (1239-1307) kraść the kamień od the Szkocja (Ono wracać Szkocja w 1997). Szkocka tradycja głosiła, że kamień był „poduszką”, na której Jakub oparł głowę, gdy miał swój sen. Był on używany jako kamień koronacyjny przez wczesnych królów hebrajskich i był przechowywany w Świątyni Salomona w Jerozolimie. Po zniszczeniu Pierwszej Świątyni w 422 r. p.n.e., kamień ostatecznie znalazł drogę najpierw do Irlandii, a później do Szkocji. Tak oburzające, jak ten pomysł może brzmieć, pokazuje nam centralność i znaczenie linii Dawida w historii.
2) Często wspomina się, że Ściana Zachodnia jest najświętszym miejscem na świecie dla Żydów. To po prostu nie jest prawdą. Ściana Zachodnia jest jedynie murem oporowym zbudowanym wokół góry Moriah przez Heroda Wielkiego ponad 2000 lat temu. Najświętszym miejscem jest samo Mt Moriah. Dziś to najświętsze z miejsc jest ukryte za Murem Zachodnim i pod muzułmańską świątynią zwaną Kopułą na Skale. 3) Więcej szczegółów patrz Talmud, Sanhedryn 107a
4) Talmud, Szabat 56b
5) Patrz Talmud, Sanhedryn 107b. Jako prorok, Dawid widział, że Batszeba była mu przeznaczona. (Narodziny i królewskość Salomona są tego dowodem). Problemem nie było to, że Batszeba miała zostać jego żoną, ale to jak ją zdobył.