Komancze Nation of Oklahoma ma siedzibę w Lawton i miał około dziesięciu tysięcy członków w 2003 roku. Nazwa Comanche pochodzi prawdopodobnie od słowa Southern Ute oznaczającego „wroga”, lub bardziej ogólnie „obcego” lub „innego”. Komancze nazywali siebie numunuu i mówili językiem spokrewnionym z językiem Szoszonów z Wyoming i Idaho. Tradycja ustna przypisuje podział na dwa obozy, który został rozstrzygnięty przez jedną z grup, która przeniosła się na południe i stała się Komanczami, podczas gdy druga przeniosła się na zachód i stała się Szoszonami. Prawdopodobnie równie ważne w przesunięciu się Komanczów na południe było pragnienie uzyskania dostępu do Hiszpanów z Nowego Meksyku i Teksasu.
Komancze zostali odnotowani w północno-wschodnim Nowym Meksyku na początku XVII wieku i chociaż większość żyła tam i w Teksasie, wykorzystywali różne części Oklahomy. Historycznie, wschodni Kotsotekas („zjadacze bizonów”), z których niektórzy zostali później nazwani Tenewa („w dole rzeki”), był najważniejszym oddziałem Komanczów w Oklahomie przed rezerwatem, chociaż Yamparika („zjadacze korzeni”) byli częstymi gośćmi w dolinie North Canadian w Panhandle. Do lat 80-tych XVII wieku wioski Komanczów Wschodnich (Comanches Orientales) znajdowały się wzdłuż Rzeki Czerwonej i w Górach Wichita. Penatekas („zjadacze miodu”) historycznie rozciągali się od południowego do środkowego Teksasu, a Kwahada (Quahadi, „antylopa”) zamieszkiwali wysokie równiny Llano Estacado.
W 1834 roku Ekspedycja Dodge-Leavenworth odwiedziła wioskę Komanczów w Górach Wichita, a w 1835 roku Traktat z Camp Holmes został podpisany przez (prawdopodobnie) Komanczów Tenewa. Komancze często odwiedzali posterunek handlowy Auguste’a P. Chouteau w Camp Holmes oraz posterunek Chouteau w Fort Gibson. Pod koniec lat trzydziestych XIX wieku, uzbrojeni w broń palną dostarczoną przez rodzinę Chouteau, Komancze i ich sprzymierzeńcy Kiowa stoczyli kilka bitew wzdłuż rzeki North Canadian w Oklahoma Panhandle z wkraczającymi południowymi Arapahos i Cheyennes. Komancze czasami odwiedzali Salt Fork of the Arkansas w północnej Oklahomie.
Członkowie innych narodów indiańskich na Terytorium Indyjskim często odwiedzali wioski Komanczów, aby handlować końmi. W październiku 1858 roku obozowisko Komanczów Penateka zostało zaatakowane przez siły armii amerykańskiej pod dowództwem Earla Van Dorna podczas bitwy o wioskę Wichita w pobliżu obecnego Rush Springs. Pod koniec lat pięćdziesiątych XIX wieku Penateka zostali zmuszeni do opuszczenia swojego rezerwatu w Teksasie i ponownie osiedlili się w Fort Cobb nad rzeką Washita, choć nie było tam dla nich oficjalnego rezerwatu. Traktat z Little Arkansas z 1865 roku ustanowił rezerwat obejmujący większą część zachodniej Oklahomy i teksańskiego Panhandle. Traktat z Medicine Lodge Creek z 1867 roku zredukował go do rezerwatu leżącego całkowicie w granicach Oklahomy. Dopiero w 1875 roku, wraz z przybyciem Komanczów Kwahada, pod wodzą Quanah Parkera, większość Komanczów zamieszkała w rezerwacie.
Początkowe osadnictwo Komanczów w rezerwacie skupiało się w Fort Sill, z drugorzędnym ośrodkiem w Anadarko. Wkrótce grupy rozprzestrzeniły się wzdłuż wschodnich i zachodnich potoków Cache i ich dopływów oraz wzdłuż rzek Washita i Little Washita. Nie ma dowodów na to, że przedserwatorskie grupy lokalne i podziały regionalne zachowały jakąkolwiek spójność w schemacie osadnictwa po okresie rezerwatu. Po protestach, które dotarły do Sądu Najwyższego USA w niesławnej sprawie Lone Wolf v. Hitchcock (1903), rezerwat Kiowa-Comanche-Apache został przydzielony w 1901 roku poszczególnym osobom w 160-akrowych działkach. Z wyjątkiem kilku działek wydzielonych jako rezerwaty drewna i pastwiska, pozostała część została uznana za nadwyżkę i otwarta do zasiedlenia. Te zarezerwowane pastwiska zostały przydzielone w 1906 r.
Angielska terminologia używana do opisania struktury społecznej Komanczów jest niejasna i często mylona, z terminem „zespół” używanym w odniesieniu do kilku różnych poziomów organizacji. Główną jednostką krajowej produkcji gospodarczej i konsumpcji Komanczów była powiększona rodzina, mieszkająca w kilku sąsiadujących ze sobą tipi. Grupy spokrewnionych rodzin, które regularnie mieszkały i podróżowały razem, najlepiej można scharakteryzować jako „lokalne zespoły” lub „wioski”; uznawały one głowę głównej rodziny za naczelnika grupy lub paraivo. Na poziomie regionalnym istniały „dywizje”, grupy zespołów, które łączyły wspólne interesy polityczne; przywódca dywizji był wybierany (niektóre raporty podają, że „wybierany”) spośród składających się na niego naczelników lokalnych zespołów. Istniała swoboda przemieszczania się pomiędzy wszystkimi tymi jednostkami, a historia polityczna Komanczów jest naznaczona płynnością organizacji.
Przedzimowa gospodarka Komanczów skupiała się na produktach, zwierzęcych i roślinnych, z Wielkich Równin. Podczas gdy te ostatnie były zbierane głównie na użytek domowy, te pierwsze dostarczały mięsa, łoju i skór, które mogły być wymieniane na inne artykuły pierwszej potrzeby. Później produkty te obejmowały również same zwierzęta, w postaci koni i bydła, którymi handlowano zarówno na wschodzie, jak i na zachodzie. Komancze nie prowadzili jednak aktywnej hodowli tych zwierząt, lecz zdobywali je podczas najazdów na Teksas i Meksyk. W czasie wojny secesyjnej armia Unii w Nowym Meksyku zachęcała do tych najazdów; w rzeczy samej, wojskowy dostawca wołowiny często bywał w obozach Komanczów, by organizować zakupy.
W okresie rezerwatu polityka rządu była skierowana na próby zrobienia rolników z pojedynczych Komanczów; na ogół kończyło się to niepowodzeniem. Nieco lepiej powodziło się zachęcaniu do hodowli koni i bydła, ale również z minimalnym powodzeniem. Agenci zarządzali dzierżawą ziem rezerwatu, początkowo dla teksańskich hodowców bydła, a po przydziale ziemi dla indywidualnych farmerów. Dzierżawy ropy naftowej i gazu ziemnego z dna Rzeki Czerwonej dostarczyły plemiennych dochodów w latach trzydziestych, a w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych niektóre osoby wzbogaciły się dzięki dzierżawom na swoich przydziałach. Po legalizacji gier hazardowych dla Indian w latach 90-tych, w siedzibie plemienia w Lawton otwarto kasyno. W XXI wieku dochody z niego finansowały liczne inicjatywy plemienne.
Tradycyjne prawo Komanczów rozróżniało sferę prywatną i domową oraz sferę publiczną. Sprawy domowe obejmowały zbieranie jagód, garbowanie skór i specyfikę handlu; ustalenia małżeńskie (w tym rozwody), nanawoku (odszkodowania za cudzołóstwo), a nawet morderstwa, były sprawami prywatnymi. W przypadku, gdy sprawy prywatne i domowe stawały się publiczne i polityczne, jak wtedy, gdy waśń o nanawoku zaczynała się od odmowy wypłaty odszkodowania, lub w odwecie za poniesione straty, „wódz zazwyczaj wkraczał do akcji i starał się jak mógł, aby wszystko wyciszyć”. Wspólne polowania, handel międzyplemienny i zawieranie pokoju były sprawami publicznymi i wspólnotowymi, podlegającymi dyskusji i debacie na nieformalnych spotkaniach, zwanych „dymnymi lożami”, oraz na bardziej formalnych radach.
Różne grupy Komanczów zawierały traktaty z rządami hiszpańskim, meksykańskim, Stanów Zjednoczonych i Konfederacji. Najważniejszym z nich był Traktat z Medicine Lodge Creek z 1867 roku, który położył podwaliny pod stosunki Komanczów z rządem federalnym na następne pół wieku i później. Podpisujący go Komancze, w większości Yamparikas, zgodzili się na wspólną rezerwację w zachodniej Oklahomie oraz na polityczną konfederację z Kiowa i Plains Apache (obecne plemię Apaczów w Oklahomie); konfederacja ta stała się znana jako KCA. Wspólny „plemienny” komitet biznesowy KCA został utworzony, choć nigdy nie został w pełni sformalizowany, pod koniec lat dziewięćdziesiątych XIX wieku. Po przydziale ziemi, ponieważ nie istniały już żadne „plemienne” aktywa, KCA było nieaktywne w latach 1917-1922. KCA nigdy nie była silną organizacją, a w latach 30-tych XX wieku powstało kilka wspólnych konstytucji KCA i oddzielnych konstytucji plemion Kiowa, Komanczów i Apaczów, zarówno w ramach, jak i poza postanowieniami ustawy o opiece nad Indianami w Oklahomie. Bureau of Indian Affairs (BIA) nie zaakceptowało żadnej z nich. Na początku lat sześćdziesiątych grupa Komanczów zdołała przejąć kontrolę nad spotkaniem biznesowym KCA i ogłosiła, że plemię Komanczów jest odrębną organizacją. Choć początkowo odrzucona przez BIA, konstytucja plemienna została opracowana i zaakceptowana przez wyborców Komanczów w 1966 r.
Tradycyjna religia Komanczów była sprawą osobistą, choć istniały wspólne elementy kulturowe. Osobista moc (puha) mogła być uzyskana ze świata duchów i mogła być dzielona z małą grupą innych osób. Dwa szerokie rodzaje mocy to ochrona w czasie wojny i leczenie; temu drugiemu towarzyszyła wiedza o ziołowych lekarstwach. Istniało kilka ceremonii religijnych na dużą skalę, ponownie związanych z grupowym leczeniem, dobrobytem i przepowiadaniem przyszłości. Pewna wiedza ziołowa została zachowana.
Comanches prawdopodobnie dowiedzieli się o pejotlu około 1800 roku, kiedy przenieśli się do południowego Teksasu i północnego Meksyku. Był on po raz pierwszy użyty jako lek na wojnę-opowiadanie. Pod koniec lat 80. i na początku lat 90. XIX wieku mała grupa Apaczów Lipan przeniosła się z Nowego Meksyku do Oklahomy i przyniosła Komanczom nowy rytuał związany z pejotlem. Początkowo stłumiony przez rząd federalny, został formalnie włączony jako Native American Church w 1918 roku.
Pod Pres Pres. Ulysses S. Grant „Polityka pokoju,” Towarzystwo Przyjaciół (Quakers) zostały przydzielone jako agentów do Kiowa-Comanche-Apache rezerwacji; zrobili niewiele postępu. W latach 90-tych XIX wieku założono misje rzymskokatolickie, episkopalne, baptystyczne i mennonickie. Chociaż większość misjonarzy była biała, od lat 90-tych XIX wieku Komancze służyli jako diakoni, kaznodzieje i ministrowie. Hymny zostały skomponowane w języku Komanczów przy użyciu form muzycznych Komanczów lub adaptacji europejskich melodii do języka Komanczów.
W latach 80-tych XIX wieku Komancze byli wśród uczniów w Hampton Institute i Carlisle Indian Industrial szkół z internatem w Wirginii i Pensylwanii, choć stosunkowo niewielu uczęszczało do tych szkół (w sumie pięćdziesięciu ośmiu Komanczów uczęszczało do Carlisle). Uczęszczanie do Fort Sill Indian School w Lawton i w Riverside w Anadarko było bardziej powszechne, a ostatnio, po zamknięciu tej pierwszej, Komancze uczęszczali do lokalnych szkół publicznych. W ostatnich latach Komancze osiągnęli zaawansowane stopnie naukowe w wielu dziedzinach, w tym prawa, edukacji i divinity.
Although the Comanche language was once spoken across the southern plains (and was sometimes called the „court language of the Plains” due to its wide use), the number of speakers has declined. Istnieją dwa słowniki języka Komanczów w druku, a Numu Tekwapuha Nomnekatu, Komitet Zachowania Języka i Kultury Komanczów, pracował nad przywróceniem znajomości języka poprzez szereg elementarzy. Kilka tekstów opowieści w języku Komanczów i hymn zostały opublikowane.
Komancze przed rezerwacją nigdy nie posiadał wyłącznej polityki członkostwa. Wielu z nich wywodziło swój rodowód od Arapahos, Crows, Shoshones, a nawet Hopis i innych Pueblos. Od początku XVIII wieku Hiszpanie, Meksykanie, a później Anglo-Amerykanie i Niemcy-Teksańczycy byli chwytani i adoptowani do rodzin Komanczów. Jednak twierdzenie, że mniej niż 10 procent Komanczów żyjących w latach trzydziestych XX wieku można nazwać „pełnej krwi” jest prawdopodobnie przesadą.
.