Nie jest tajemnicą, że europejski kolonializm był ogromnym, i często niszczycielskim, projektem, który w ciągu kilku stuleci oddał prawie cały świat pod kontrolę tej czy innej europejskiej potęgi. Jednak trudno jest w pełni docenić, jak wielki był to projekt.

Tutaj, aby dać wam małe poczucie ogromu europejskiego kolonializmu, znajduje się mapa przedstawiająca każdy kraj, który znalazł się pod częściową lub całkowitą kontrolą europejską podczas ery kolonialnej, która trwała mniej więcej od 1500 do 1960 roku. Tylko pięć krajów, zaznaczonych na pomarańczowo, zostało oszczędzonych:

Jak widać, prawie każdy zakątek kuli ziemskiej został całkowicie skolonizowany lub zdominowany pod różnymi nazwami, takimi jak „protektorat” lub „mandat”, z których wszystkie zaznaczone są na zielono. Obejmuje to całą Amerykę (Gujana Francuska jest błędnie oznaczona jako część Europy ze względu na problem techniczny, ale nie popełnij błędu, była skolonizowana) i całą Afrykę z wyjątkiem małej Liberii. Więcej o Liberii później. Bliski Wschód i Azja również zostały podzielone.

Niektóre kraje zamiast tego podlegały „strefom wpływów”, zaznaczonym na żółto, w których mocarstwa europejskie deklarowały, że dany kraj lub jego część podlega ich wpływom, co było krokiem w bok, ale w praktyce nie różniło się od podboju. Iran, na przykład, był podzielony między brytyjską i rosyjską strefę wpływów, co oznaczało, że mocarstwa europejskie posiadały wyłączne prawa do irańskiej ropy i gazu na swoich obszarach, między innymi.

Większość obszarów objętych strefami wpływów na tej mapie była politycznie zdominowana przez Brytyjczyków, którzy rządzili poprzez pełnomocników: Afganistan (który również znosił wpływy rosyjskie), Bhutan i Nepal. Mongolia była skutecznie państwem proxy Związku Radzieckiego przez większą część zimnej wojny.

Coś podobnego wydarzyło się w Chinach, gdzie europejskie potęgi ustanowiły części nadmorskich miast lub portów handlowych jako „koncesje”, które okupowały i kontrolowały. Niektóre z nich, takie jak Szanghaj, zostały podzielone na wiele europejskich koncesji. Inne, jak kontrolowany przez Brytyjczyków Hongkong, zostały w pełni wchłonięte przez europejskie imperia. Dlatego właśnie Chiny są określane jako częściowo zdominowane przez Europę.

Na początku XX wieku większość Półwyspu Arabskiego przeszła z rąk Imperium Osmańskiego do Imperium Brytyjskiego, choć Brytyjczycy pozostawili dużą część rozległego wnętrza półwyspu stosunkowo nietkniętą. Część dzisiejszej Turcji została podzielona między europejskich zwycięzców pierwszej wojny światowej, jednak tureccy nacjonaliści z powodzeniem wypędzili ich niemal natychmiast w wojnie o niepodległość, w wyniku której powstała współczesna Turcja.

Tylko cztery kraje całkowicie uniknęły europejskiego kolonializmu. Japonia i Korea skutecznie odpierały europejską dominację, częściowo dzięki swojej sile i dyplomacji, polityce izolacjonizmu i być może dystansowi. Tajlandia została oszczędzona, gdy Imperium Brytyjskie i Francuskie postanowiły pozwolić jej pozostać niezależną jako bufor pomiędzy kontrolowaną przez Brytyjczyków Birmą a francuskimi Indochinami. Japonia jednak skolonizowała zarówno Koreę, jak i samą Tajlandię podczas swojego imperialnego okresu na początku XX wieku.

Następnie mamy Liberię, którą europejskie potęgi oszczędziły, ponieważ Stany Zjednoczone poparły państwo liberyjskie, założone na początku XIX wieku przez wyzwolonych amerykańskich niewolników, którzy postanowili przenieść się do Afryki. Liberyjski projekt był niefortunny – Amerykanie, którzy się tam przenieśli, rządzili jako uprzywilejowana mniejszość, a USA i europejskie potęgi wysyłały tam byłych niewolników, zamiast faktycznie rozliczyć się z ich zniewolenia – ale uniknęła ona europejskiej dominacji.

Również toczy się debata, czy Etiopia może być uważana za szósty kraj, który nigdy nie został podporządkowany przez europejski kolonializm. Włochy kolonizowały sąsiednie kraje, a Etiopia scedowała kilka terytoriów na rzecz włoskiej kolonizacji w ramach traktatu z 1889 roku. Traktat ten miał również zmusić Etiopię do scedowania swoich spraw zagranicznych na Włochy – co jest cechą charakterystyczną podporządkowania kolonialnego – ale amharska wersja traktatu wykluczyła ten fakt z powodu błędnego tłumaczenia, co doprowadziło do wojny, którą Włochy przegrały. Następnie Włochy podbiły Etiopię w 1935 r. i zaanektowały ją w następnym roku, ale trwało to tylko do roku 1941. Podczas gdy niektórzy uważają ten okres rządów włoskich za funkcję kolonializmu, inni twierdzą, że jest on lepiej rozumiany jako część II wojny światowej, a zatem nie jest to bardziej włoska kolonizacja niż podbój Polski przez nazistów był kolonizacją niemiecką – choć z pewnością można argumentować, że te faszystowskie ekspansje były w rzeczywistości formą kolonializmu, jak wielu wschodnich Europejczyków.

Okres kolonialny zaczął się kończyć po II wojnie światowej, kiedy zniszczone narody Europy Zachodniej nie mogły już sobie pozwolić na wywieranie takiego globalnego wpływu i kiedy globalne normy obróciły się przeciwko nim. Za punkt zwrotny uważa się czasem Kryzys Sueski z 1956 r., w którym USA i Związek Radziecki naciskały na wojska brytyjskie i francuskie, by wycofały się po inwazji na Egipt w celu zajęcia Kanału Sueskiego z pomocą Izraela. Potrzeba było jednak kilku dekad, by europejski kolonializm w pełni upadł; Francja walczyła o Algierię do 1962 roku, a Portugalia nie porzuciła swoich afrykańskich kolonii aż do 1974 roku. Tak więc ta mapa zdominowanego przez Europę świata nie jest tak odległa, jak może się wydawać wielu Amerykanom.