Taksonomia rodzaju Microcebus jest niezwykle płynna, z dziesięcioma nowymi gatunkami opisanymi od 2000 roku (Rylands 2007). Groves (2005) wymienia 8 gatunków w rodzaju, jednak od czasu jego publikacji opisano siedem nowych gatunków i wszystkie są tutaj włączone jako pełne gatunki (Kappeler et al. 2005; Andriantompohavana et al. 2006; Louis et al. 2006; Olivieri et al. 2007). Jednak M. lokobensis nie jest uznany za gatunek ze względu na potencjalną synonimię z M. mamiratra (Olivieri et al. 2007). Niektórzy badacze niechętnie akceptują wszystkie nowe formy lemurów mysich i uważają, że liczba nowych gatunków może być przesadzona (Tattersall 2007; Sylvia Atsalis pers. comm.). Taka sytuacja prawdopodobnie utrzyma się do czasu, aż sytuacja stanie się bardziej klarowna dzięki dalszym badaniom (Tattersall 2007). Ogólnie rzecz biorąc, najlepiej zbadanymi do tej pory gatunkami są M. murinus, M. rufus i M. ravelobensis, a o pozostałych gatunkach wiadomo mniej lub niewiele.

MORFOLOGIA

Lemury mysie mają łączną długość głowy, ciała i ogona mniejszą niż 27 cm (10,6 cala), co czyni je najbardziej malutkimi spośród naczelnych (Mittermeier et al. 2006; Ankel-Simons 2007). Wśród lemurów mysich, superlatywę otrzymuje M. berthae, który jest najmniejszym ssakiem naczelnym na świecie (Dammhahn & Kappeler 2005). Myszy lemury można podzielić na dwie grupy na podstawie ich ogólnego ubarwienia futra. M. murinus i M. griseorufus są ogólnie szarawe, podczas gdy M. rufus, M. ravelobensis, M. myoxinus, M. berthae, M. sambiranensis, M. tavaratra, M. lehilahytsara, M mittermeieri, M. jollyae i M. simmonsi są ogólnie czerwonawe (Olivieri et al. 2007). Jednakże trudno jest odróżnić niektóre gatunki wyłącznie na podstawie obserwacji, a takie gatunki są odróżniane od siebie na podstawie różnic genetycznych i/lub wymiarów ciała (Olivieri et al. 2007). U niektórych gatunków występuje pewna wewnątrzgatunkowa zmienność ubarwienia, co dodatkowo komplikuje sytuację, a w niektórych przypadkach okazy bardzo różniące się ubarwieniem okazały się być tym samym gatunkiem, gdy zostały zbadane innymi metodami (Heckman et al. 2006; Olivieri et al. 2007).

Wszystkie lemury mysie mają biały pasek między oczami (Olivieri et al. 2007). M. lehilahytsara jest jasno bordowy, z białawym brzuchem i pomarańczowawym grzbietem, głową i ogonem (Kappeler et al. 2005). M. rufus ma szarobrązowy grzbiet z czarną pręgą, czerwonawe ramiona, szarobiałą komorę i czerwonobrązową głowę. M. mittermeieri jest czerwono-brązowy lub rdzawo ubarwiony na głowie i grzbiecie, z pomarańczowym odcieniem na kończynach i biało-brązowym brzuchem. M. jollyae jest czerwonawo-brązowy na grzbiecie i głowie, a jego brzuch jest szary. M. simmonsi ma ciemnoczerwonawe lub pomarańczowobrązowe futro na grzbiecie, ramionach i głowie, a jego brzuch jest szarobiały (Louis et al. 2006). Kolor głowy M. bongolavensis i M. danfossi różni się w zależności od osobnika, ale grzbiet jest oranżowobordowy, a ventrum kremowobiałe (Olivieri et al. 2007). M. mamiratra ma jasnoczerwono-brązowy grzbiet i ogon, z białym lub kremowym brzuchem (Andriantompohavana et al. 2006). M. tavaratra ma czerwonawą głowę, ciemnobrązowawy grzbiet i białawo-beżowy brzuch. M. sambiranensis ma czerwonawy grzbiet z niewyraźnie zaznaczoną pręgą i białawo-beżową komorę (Rasoloarison et al. 2000). M. ravelobensis ma złoto-brązowy lub cętkowany czerwony grzbiet, z żółtym do białego brzuchem i brązowym ogonem (Zimmermann et al. 1998; Rasoloarison et al. 2000). M. murinus ma szarobrązowy do brązowawo-szarego grzbiet, beżową lub szarą komorę i pręgę wzdłuż grzbietu. M. myoxinus ma czerwono-brązowy grzbiet z grzbietową pręgą i czerwono-brązowe oznaczenia głowy. M. berthae jest czerwonawy, z linią grzbietową i głową, która jest jaśniejsza niż reszta jego ubarwienia. M. griseorufus ma szary grzbiet z cynamonowo-brązowym paskiem, czerwonawe oznaczenia na głowie i biały ventrum (Rasoloarison et al. 2000).

Recorded głowy i ciała długości średnie są 9,0-9,1 cm (3,5-3,6 in) (M. lehilahytsara), 12,7 cm (5,0 in) (M. ravelobensis), 12.6 cm (5,0 in) (M. tavaratra), 12,3 cm (4,8 in) (M. griseorufus), 9,2 cm (3,6 in) (M. berthae), 11,7 cm (4,6 in) (M. sambiranensis), 12.4 cm (4,8 in) (M. myoxinus), 12,9 cm (5,1) (M. murinus) (Rasoloarison et al. 2000; Kappeler et al. 2005; Andriantompohavana et al. 2006). Średnia długość ciała M. rufus i M. mamiratra wynosi odpowiednio 8,6 cm (3,4 cala) i 9,4 cm (3,7 cala) (Andriantompohavana et al. 2006). Zarejestrowane długości ciała pojedynczych osobników to 9,8 cm (3,9 cala) (M. simmonsi), 8,2 cm (3,2 cala) (M. mittermeieri) i 5,3 cm (2,1 cala) (M. jollyae) (Louis et al. 2006).

Masa ciała lemurów mysich jest zmienna sezonowo, ale opublikowane średnie masy ciała wahają się od 39,6-48 g (1,4-1,7 uncji) (M. lehilahytsara), 51,8-71,7 g (1,8-2,5 uncji) (M. ravelobensis), 51,7-61,1 g (1,8-2,2 uncji) (M. tavaratra), 43,7 g (1.5 oz) (M. rufus), 44,1 g (1,6 oz) (M. mittermeieri), 43,7-62,6 g (1,5-2,2 oz) (M. griseorufus), 60,8 g (2.1 oz) (M. mamiratra), 30,6 g (1,1 oz) (M. berthae), 61,3 g (2,2 oz) (M. jollyae), 40,4-44,1 g (1,4-1,6) (M. sambiranensis), 45,2-49,0 g (1,6-1,7 uncji) (M. myoxinus), 53,2-65,5 g (1,9-2,3 uncji) (M. murinus) (Rasoloarison et al. 2000; Kappeler et al. 2005; Andriantompohavana et al. 2006; Olivieri et al. 2007; Atsalis 2008). Pojedynczy dorosły osobnik M. simmonsi ważył 77,8 g (2,7 oz) (Louis et al. 2006).

M. myoxinus nie jest dymorficzny płciowo pod względem wielkości ciała, ale wykazuje sezonową zmianę dymorfizmu między samcami i samicami, przy czym samce są konsekwentnie cięższe od samic w sezonie rozrodczym, a w pozostałej części roku jest odwrotnie (Schwab 2000). Podobne sezonowe przesunięcie w dymorfizm płciowy masy jest postrzegane w M. murinus (Eberle & Kappeler 2002). Masa ciała jest sezonowo zmienna również u M. murinus (Fietz 1999). M. rufus nie wykazuje istotnych różnic w masie ciała między płciami (Sylvia Atsalis pers. comm.; Atsalis 2008).

Ani M. berthae, ani M. murinus nie wykazują dymorfizmu płciowego w zakresie wielkości ciała (Fietz 1999; Dammhahn & Kappeler 2005). M. myoxinus nie są płciowo dymorficzne w wielkości ciała, ale wykazują sezonową zamianę dymorfizmu między samcami i samicami, z samcami konsekwentnie cięższe niż w sezonie reprodukcyjnym z odwrotnie prawdziwe w pozostałej części roku (Schwab 2000). Podobna sezonowa zmiana dymorfizmu płciowego masy jest postrzegana w M. murinus (Dberle & Kappeler 2002).

Wszystkie lemury myszy generalnie poruszają się czworonożnie; w tym bieganie, ale także skoki na krótkich dystansach, a niektóre ruch na ziemi (Martin 1973). Jednakże, zwykłym sposobem podróżowania jest poruszanie się na czworakach po gałęziach (Schmidt 2005). Odkryto pewne różnice lokomotoryczne pomiędzy gatunkami lemurów mysich. Na przykład M. ravelobensis porusza się po swoim środowisku skacząc, podczas gdy M. murinus jest głównie czworonogiem; różnice te wynikają prawdopodobnie z odmiennej morfologii ciała, jak również z różnych preferowanych warstw lasu (Zimmermann et al. 1998).

W niewoli lemury mysie żyją ponad 18 lat (Weigl 2005).

ZASIĘG

AKTUALNE MAPY ZASIĘGU (IUCN REDLIST):
Microcebus berthae | Microcebus bongolavensis | Microcebus danfossi | Microcebus griseorufus | Microcebus jollyae | Microcebus lehilahytsara | Microcebus mamiratra | Microcebus mittermeieri. | Microcebus murinus | Microcebus myoxinus | Microcebus ravelobensis | Microcebus rufus | Microcebus sambiranensis | Microcebus simmonsi | Microcebus tavaratra

Mouse lemury, jak wszystkie inne lemury, są ograniczone do wyspiarskiego narodu Madagaskaru u wschodnich wybrzeży Afryki. Pomiędzy formami czerwonawymi i szarawymi, gatunki czerwonawe (M. rufus, M. ravelobensis, M. myoxinus, M. berthae, M. sambiranensis, M. tavaratra, M. lehilahytsara, M. mittermeieri, M. jollyae i M. simmonsi) mają tendencję do małego rozmieszczenia przestrzennego, podczas gdy formy szarawe (M. murinus i M. griseorufus) mają większe rozmieszczenie (Olivieri et al. 2007). Rozmieszczenie gatunków wymaga jednak dalszych badań i jest niekompletnie poznane (Kappeler & Rasoloarison 2003).

M. bongolavensis występuje między rzeką Sofia na północy a rzeką Mahajamba na południu w północno-zachodniej części Madagaskaru. Rozmieszczenie tego gatunku jest ograniczone przez centralny płaskowyż malgaski na wschodzie i przez Kanał Mozambicki na zachodzie. M. danfossi można znaleźć tuż na północ od M. bongolavensis, ograniczony rzeką Sofia na południu i rzeką Maevarano na północy. Granice wschodnia i zachodnia są takie jak u M. bongolavensis (Olivieri et al. 2007). M. rufus podawany jest z Parku Narodowego Ranomafana i Parku Narodowego Mantadia, odpowiednio w południowo-wschodniej i wschodniej części Madagaskaru. M. mittermeieri został znaleziony tylko w Specjalnym Rezerwacie Anjanaharibe-Sud w północnym Madagaskarze, podczas gdy M. jollyae tylko w miejscach występowania Mananjary i Kianjavato we wschodnim Madagaskarze. M. simmonsi został znaleziony tylko w Specjalnym Rezerwacie Betampona i w Parku Narodowym Zahamena w północno-wschodniej części Madagaskaru (Louis et al. 2006). M. mamiratra znany jest tylko z wyspy Nosy Be, u północno-zachodnich wybrzeży Madagaskaru (Andriantompohavana et al. 2006). M. ravelobensis występuje tylko w rezerwacie przyrody Ankarafantiska w północno-zachodniej części Madagaskaru (Zimmermann et al. 1998). M. tavaratra znany jest tylko ze specjalnego rezerwatu Ankarana na dalekiej północy Madagaskaru (Rasoloarison et al. 2000). M. sambiranensis znany jest tylko ze Specjalnego Rezerwatu Manongarivo w północnej części Madagaskaru (Rasoloarison et al. 2000). Rozmieszczenie M. murinus jest szerokie, choć nie jest dobrze zdefiniowane, w przybliżeniu rozciąga się na zachodzie Madagaskaru od Parku Narodowego Ankarafantsika na południe do rzeki Onilahy, z innym miejscem występowania na południowo-wschodnim krańcu wyspy w Mandena Conservation Zone (Mittermeier et al. 2006). M. myoxinus występuje między rzeką Tsiribihina a półwyspem Soalala w północno-zachodniej części Madagaskaru. M. berthae występuje w okolicach lasu Kirindy/CFPF i być może dalej na północ w zachodniej części Madagaskaru. M. griseorufus zamieszkuje obszar wokół Toliara w południowo-zachodniej części Madagaskaru, na północ do Lamboharana i może występować dalej na południe i południowy wschód (Rasoloarison et al. 2000). M. lehilahytsara została znaleziona tylko w Andasibe i Parku Narodowym Mantadia we wschodnim Madagaskarze (Kappeler et al. 2005). Wreszcie, M. simmonsi został znaleziony tylko w Specjalnym Rezerwacie Betampona i w Parku Narodowym Zahamena we wschodnim Madagaskarze (Louis et al. 2006).

HABITAT

Ogólnie, wszystkie typy siedlisk leśnych na Madagaskarze są nazywane domem dla lemurów mysich, w tym lasy zmienione przez człowieka (Kappeler & Rasoloarison 2003; Radespiel 2006). Typy lasów, w których występują różne gatunki lemurów mysich, to wiecznie zielone litorale, suche liściaste, przejściowe, galeriowe, jałowe kolczaste, subjałowe cierniste zarośla, gęste zarośla, kolczaste, namorzynowe, subwilgotne, częściowo wiecznie zielone, nizinne, nizinne i górskie tropikalne wilgotne oraz mozaikowe. Znajdowano je również na starych plantacjach eukaliptusa z podszytem (zestawienie z literatury Radespiel 2006). Niektóre gatunki występują w kilku typach siedlisk, podczas gdy inne tylko w jednym, choć dane o ograniczonym użytkowaniu siedlisk mogą czasem wynikać z braku badań (Radespiel 2006; o użytkowaniu siedlisk przez gatunki patrz Radespiel 2006:214). Lemury mysie można spotkać od poziomu morza do prawie 2000 m n.p.m. (przegląd Radespiel 2006).

Na jednym stanowisku długoterminowych badań M. rufus w Parku Narodowym Ranomafana w południowo-wschodniej części Madagaskaru, średnia roczna suma opadów wynosiła 448,5 cm (176,6 in), przy średniej miesięcznej niskiej temperaturze 13,1°C (55,6°F) i średniej miesięcznej wysokiej temperaturze 22,5°C (72,5°F) (Atsalis 2008). Jednakże w tym miejscu zaobserwowano miesięczną zmienność opadów, z porą wilgotną (grudzień-marzec), podczas której spadło więcej deszczu niż w porze suchej (kwiecień-listopad). W innym miejscu badań sympatycznych M. ravelobensis i M. murinus w północno-zachodniej części Madagaskaru, w rezerwacie leśnym Ampijoroa, średnie miesięczne temperatury wahały się od 16°C (60,8°F) (czerwiec-lipiec) do 37°C (98,6°F) (październik-listopad), z ogólną średnią roczną temperaturą 27°C (80.6°F) (Rendigs et al. 2003).

EKOLOGIA

Omnivorous wybór żywności jest charakterystyczny dla wszystkich gatunków lemurów mysich i ogólnie, diety są zróżnicowane i zmieniają się w zależności od pory roku (Radespiel 2006; Atsalis 2008). Przykładowo, pokarm spożywany przez M. murinus to wydzieliny owadów, stawonogi, małe kręgowce, gumy, owoce, kwiaty, nektar, a także liście i pąki (literatura zebrana przez Radespiel 2006; Radespiel et al. 2006; Lahann 2007). Niezwykle ważne w diecie lemurów mysich, zwłaszcza tych żyjących w suchych lasach, są gumy, ale także cukrowe wydzieliny owadów (Atsalis 2008). Dieta M. rufus i M. ravelobensis jest podobna do diety M. murinus (Gould & Sauther 2007). W jedynym długoterminowym miejscu badania diety M. rufus w Parku Narodowym Ranomafana, gatunek ten był bardzo wybredny, konsumując szacunkowo minimum 64 rodzaje owoców, ale także członków 9 różnych rzędów owadów (Atsalis 1999; 2008). W tym samym badaniu diety lemura mysiego (M. rufus) do tej pory, owoce jemioły (Bakerella) okazały się być podstawą diety dla gatunku i były kluczowym pokarmem używanym do przetrwania czasów niedoboru zasobów (Atsalis 2008). Na badanym stanowisku sezonowa zmiana diety widoczna jest pod koniec pory deszczowej i na początku następującej po niej pory suchej, kiedy to następuje znaczny wzrost liczby rodzajów i ilości zjadanych owoców. Dane na temat diety M. berthae są ograniczone, ale wstępne dane wskazują, że gatunek ten zjada głównie materię zwierzęcą i wydzieliny owadów (Dammhahn & Kappeler 2006). Również w przypadku, gdy więcej niż jeden gatunek lemura mysiego występuje sympatrycznie, diety mogą się znacznie różnić między gatunkami (Dammhahn & Kappeler 2006; Atsalis 2008).

Wszystkie lemury mysie są ściśle nocne (Schilling et al. 1999; Kappeler & Rasoloarison 2003; Atsalis 2008). W ogóle, myszy lemur poziomy aktywności, metabolizm, temperatura ciała i masa ciała wszystkie zmieniają się w ciągu roku i są być może najlepiej postrzegane przez pryzmat cyklu rocznego, który jest napędzany przez zmiany w długości dnia (Atsalis 2008). Mouse lemur sezonowe wahania masy ciała są również związane ze zmianami w czasie trwania dnia (Perret & Aujard 2001). U lemurów mysich obserwuje się dwa rodzaje letargu: dzienny i sezonowy. Torpor dzienny funkcjonuje w zarządzaniu energią, podczas gdy torpor sezonowy pomaga lemurom przetrwać roczne okresy niedoboru zasobów. Jednak nie wszystkie lemury mysie hibernują, a w rzeczywistości wydaje się, że nie ma wyraźnego wzorca. Niektóre osobniki tego samego gatunku, a nawet tej samej populacji, hibernują, podczas gdy inne nie, a różne populacje tego samego i różnych gatunków w różnych miejscach wykazują różne wzorce letargu (Schmid 2001; przejrzane przez Atsalis 2008). Podczas letargu i hibernacji tempo przemiany materii, jak również temperatura ciała spadają i mogą zmniejszyć metabolizm lemura mysiego nawet o 90%, a temperaturę ciała prawie do temperatury otoczenia (Ortmann et al. 1997; Schmid 2000; 2001).

W jednym miejscu badań w zachodniej części Madagaskaru, dwa różne rodzaje letargu są praktykowane przez M. murinus; dzienny letarg średnio 9,3 godziny przerywany aktywnością i długotrwały letarg, który może trwać tygodniami (Schmid 2000). Długotrwały letarg u M. rufus trwa od 6 do 24 tygodni (Atsalis 2008). Występują również sezonowe zmiany masy ciała, przy czym wszystkie gatunki przybierają na wadze w porze deszczowej, a tracą w porze suchej (podsumowane przez Radespiel 2006). Na przykład, podczas australijskiej zimy (maj-czerwiec) M. murinus i M. rufus zaczynają się tuczyć, przybierając na masie ciała i zwiększając objętość ogona (Petter-Rousseaux 1980; Atsalis 2008). Osobniki, które zapadają w sezonowy letarg tracą więcej masy ciała niż te, które tego nie robią (Radespiel 2006). Po okresie długotrwałego letargu lemury mysie tracą cały wcześniejszy przyrost masy ciała (Atsalis 2008).

Zasięg domowy u M. berthae wynosi średnio 0,049 km² (0,02 mi²) (M) i 0,025 km² (0,01 mi²) (F) (Dammhahn & Kappeler 2005). U M. murinus średnie zasięgi wynoszą 0,032 km² (0,01 mi²) (M) i 0,018 km² (0,007 mi²) (F) (Pagès-Feuillade 1988). Zasięgi domowe M. murinus, M. ravelobensis i M. berthae obu płci często pokrywają się z zasięgami kilku innych osobników i są zazwyczaj stabilne (Pagès-Feuillade 1988; Fietz 1995; Radespiel 2000; Eberle & Kappeler 2002; 2004; Weidt et al. 2004; Dammhahn & Kappeler 2005; Génin 2008). Dodatkowo, zasięgi występowania M. griseorufus rozszerzają się w porze deszczowej (Génin 2008). Nocna droga M. berthae wynosi średnio 4470 m (14665.4 ft) (M) i 3190 m (10465.9 ft) (F) (Dammhahn & Kappeler 2005).

Mouse lemury są często spotykane żyjąc sympatyczne z innymi naczelnymi. Na przykład, w Parku Narodowym Ranomafana w południowo-wschodniej części Madagaskaru, M. rufus jest członkiem społeczności naczelnych, która obejmuje również Avahi laniger, Cheirogaleus major, Daubentonia madagascariensis, Eulemur fulvus, Eulemur rubriventer, Hapalemur aureus, Hapalemur griseus, Prolemur simus, Varecia variegata, Lepilemur sp…, i Propithecus diadema (Atsalis 1998). W danym siedlisku więcej niż jeden gatunek lemura mysiego może żyć w symbiozie, jak w przypadku M. murinus i M. ravelobensis w północno-zachodniej części Madagaskaru, M. murinus i M. berthae w zachodniej części Madagaskaru oraz M. murinus i M. griseus. murinus i M. griseorufus na południu Madagaskaru oraz M. murinus i M. myoxinus na zachodzie Madagaskaru (Radespiel et al. 2003b; Schwab & Ganzhorn 2004; Mittermeier et al. 2006). Agresję zaobserwowano między współżyjącymi ze sobą lemurami mysimi i lemurami karłowatymi (Atsalis 2008).

M. murinus woli spać w dziuplach na drzewach, podczas gdy inne gatunki lemurów mysich wykorzystują dziuple na drzewach, jak również wiele innych opcji miejsc do spania (Schwab 2000; Radespiel et al. 2003b; Radespiel 2006). Żyjąc w symbiozie, M. murinus preferuje dziuple, podczas gdy M. ravelobensis śpi na gałęziach, lianach i liściach; różnica ta wynika z konkurencji międzygatunkowej (Radespiel et al. 2003b). M. berthae śpi samotnie w gęstej roślinności (Schwab 2000). W porze suchej, ponad tuzin osobników M. murinus znaleziono w jednym miejscu do spania w dziupli drzewa (Rasoazanabary 2006).

Prawdopodobne i potencjalne drapieżniki lemurów mysich obejmują różnorodne nocne wiwerny, mangusty i psy domowe, jak również kilka różnych rodzajów raptorów (przegląd w Goodman et al. 1993; Atsalis 1998). Węże są również drapieżnikami lemurów mysich i widziano je atakujące M. murinus (Richard 1978; Eberle & Kappeler 2008). W dzikich M. murinus, kilka osobników obserwowano mobbing, a nawet ugryźć malgaski boa drzewny (Sanzinia madagascariensis), który atakował dorosłego samca, pozwalając mu uciec (Eberle & Kappeler 2008). Madagaskarska sowa uszata i madagaskarski jastrząb błotny żerują na lemurach mysich (Goodman et al. 1991; Karpanty & Goodman 1999). Czerwona sowa (Tyto soumagnei) jest drapieżnikiem północnego rufowego lemura mysiego (M. tavaratra) (Cardiff & Goodman 2008). W rzeczywistości, drapieżnictwo może być dość poważne, z szacunków w Beza Mahafaly, południowy Madagaskar przypisując 25% straty każdego roku w całej populacji M. murinus wyłącznie do drapieżnictwa sowy (Goodman et al. 1993).

Content ostatnio zmodyfikowany: Luty 11, 2009

Written by Kurt Gron. Reviewed by Sylvia Atsalis.

Cite this page as:
Gron KJ. 2009 February 11. Primate Factsheets: Mouse lemur (Microcebus) Taxonomy, Morphology, & Ecology . <http://pin.primate.wisc.edu/factsheets/entry/mouse_lemur/taxon>. Dostęp 2020 lipiec 16.

.