Osteofity – lepiej znane jako ostrogi kostne – to małe, gładkie wyrośla kostne, które mogą rozwijać się w pobliżu krawędzi płyt końcowych trzonów kręgów (zwanych spondylofitami) lub stawów czołowych kręgosłupa, w których doszło do zużycia chrząstki. Osteofit może rosnąć na każdym poziomie kręgosłupa – szyi, w połowie pleców, w dolnej części pleców.

Zmiany zwyrodnieniowe w stawach kręgosłupa są źródłem bólu szyi i pleców. Photo Source: iStock.com.Wraz z wiekiem wzrastają szanse na rozwój ostróg kostnych. Większość ludzi, którzy rozwijają ostrogi kostne mają 60 lat lub więcej. Osteofity nie zawsze powodują ból szyi lub pleców i nie zawsze wymagają leczenia. Ostroga kostna może stać się problematyczna, gdy uciska nerw rdzeniowy lub rdzeń kręgowy.
Powyższa ilustracja to osiowy lub napowietrzny wycinek segmentu kręgowego. Widoczne są kości, nerwy, rdzeń kręgowy i więzadła, w tym „spondylofity” wzdłuż zewnętrznych krawędzi trzonu kręgu. Spondylofity to inny termin medyczny oznaczający osteofity lub ostrogi kostne w kręgosłupie („spondylo”). Źródło zdjęć: .

Co powoduje powstawanie ostróg kostnych?

Ogniska kostne mogą być spowodowane zużyciem oraz warunkami związanymi ze starzeniem się, takimi jak choroba zwyrodnieniowa dysku, choroba zwyrodnieniowa stawów (spondyloza) i zwężenie kręgosłupa. Uważa się, że powstawanie osteofitów jest próbą samonaprawy organizmu i może być wywołane w odpowiedzi na zmiany zwyrodnieniowe. Na wiele struktur kręgosłupa może niekorzystnie wpływać zwyrodnienie, które może powodować kaskadę problemów, w tym zmiany w strukturze dysków (np. spłaszczenie, zwężenie, osłabienie), pogrubienie więzadeł kręgosłupa i powiększenie stawów – pojedynczo lub łącznie zmiany te wpływają na prawidłową ruchomość kręgosłupa.

Oprócz starzenia się i zaburzeń zwyrodnieniowych, kontuzje i urazy kręgosłupa mogą powodować rozwój ostróg kostnych. Zła postawa również została uznana za jedną z możliwych przyczyn.

Jak ostrogi kostne mogą powodować ból?

Nie każda ostroga kostna powoduje ból, ale może go powodować, jeśli zacznie ograniczać przestrzeń wokół nerwów rdzeniowych lub rdzenia kręgowego. Oto jak ostrogi kostne mogą powodować ból:

• Na każdym stawie kręgosłupa znajduje się otwór, który służy jako przejście dla nerwów rdzeniowych. Otwór ten nazywany jest neuroforamenem (lub otworem nerwowym). Jeśli ostrogi kostne rozwiną się w otworze neuroforamen, mogą uciskać nerwy i powodować ból oraz inne objawy.

Objawy ostrogi kostnej

Najczęstsze objawy ostrogi kostnej obejmują:

• Ból szyi lub pleców (np., częstotliwość i nasilenie są różne)
• Ból i inne objawy mogą promieniować (przemieszczać się) z szyi (radikulopatia szyjna) lub dolnej części pleców (radikulopatia lędźwiowa).
• Inne objawy mogą obejmować: drętwienie, pieczenie oraz uczucie szpilek i igieł, które mogą dotyczyć ramion, rąk, dłoni, pośladków, nóg lub stóp
• Ból, który ustępuje w czasie odpoczynku i pogarsza się w czasie aktywności
• Skurcze mięśni
• Skurcze
• Słabość

W ciężkich przypadkach, ostrogi kostne mogą prowadzić do utraty kontroli nad jelitami lub pęcherzem. Jest to rzadki objaw, który wymaga nagłej pomocy medycznej.

Diagnozowanie ostróg kostnych

Proces diagnostyczny jest podobny do procesu diagnozowania innych zaburzeń kręgosłupa, takich jak zwężenie kręgosłupa. Po zapoznaniu się z historią choroby i objawami, lekarz może zlecić wykonanie zdjęcia rentgenowskiego w celu ustalenia, czy obecne są osteofity. Jeśli wynik badania rentgenowskiego jest niejednoznaczny, lekarz może zlecić wykonanie tomografii komputerowej (CT) lub rezonansu magnetycznego (MRI). Badania te oświetlą osteofity, ukazując wyrośla kostne bardziej szczegółowo niż zdjęcie rentgenowskie.

Opcje leczenia osteofitów

Rzadko ostrogi kostne są pilną sytuacją medyczną wymagającą operacji. Większość osób z osteofitami dobrze reaguje na ograniczone okresy odpoczynku i leczenie nieoperacyjne, takie jak:

• Over-the-counter (OTC) lub leki przeciwzapalne na receptę (NSAIDs)
• OTC lub leki przeciwbólowe na receptę (pain relievers)
• Muscle relaxant
• Spinal injection
• Physical therapy; łączenie modalności pasywnej i aktywnej
• Chiropraktyka
• Akupunktura

Choć być może próbował(a) Pan(i) jednego lub kombinacji niechirurgicznych sposobów leczenia pod opieką lekarza, być może Pana(i) ból i/lub objawy utrzymują się, pogorszyły się lub są trudne do opanowania. W takim przypadku i/lub w razie wystąpienia deficytu neurologicznego lekarz może zalecić operację kręgosłupa; jest to opcja leczenia ostatniej szansy.

Gdy osteofit uciska nerw rdzeniowy, chirurg kręgosłupa może zalecić wykonanie laminektomii. Podczas laminektomii usuwa się ostrogę kostną i inne tkanki uciskające na nerw rdzeniowy, aby stworzyć wystarczającą przestrzeń dla nerwu rdzeniowego. Dekompresja to inna nazwa laminektomii. U wybranych pacjentów laminektomia może być wykonana przy użyciu technik małoinwazyjnych. Należy również pamiętać o zadawaniu pytań chirurgowi przed zabiegiem, aby zrozumieć korzyści i ryzyko związane z chirurgicznym usuwaniem osteofitów.