DISCUSSION
Sarkoidoza jest przewlekłą wieloukładową chorobą ziarniniakową o nieznanej etiologii. Choroba może dotyczyć wszystkich części ciała, ale narządem najczęściej zajętym są płuca. Częste jest również zajęcie skóry, oczu, wątroby i węzłów chłonnych. Zajęcie skóry w sarkoidozie występuje u 10-35% pacjentów z chorobą ogólnoustrojową.
Sarkoidoza blizn jest rzadką, ale specyficzną postacią sarkoidozy skórnej, w której stare blizny są naciekane przez niekazeinizujące ziarniniaki z komórek nabłonkowych. Dokładna częstość występowania sarkoidozy bliznowcowej nie jest znana i według doniesień waha się od 2,9% do 13,8% w seriach sarkoidozy skórnej u dorosłych.
Oprócz reaktywacji blizn powstałych w wyniku wcześniejszych ran, opisywano ją w miejscach wcześniejszych wstrzyknięć domięśniowych, miejscach nakłuć po oddaniu krwi, bliznach po tatuażach, bliznach po półpaścu, przy rytualnym bliznowaceniu, w miejscach pobrania alergenów w celu odczulenia oraz po wstrzyknięciu kwasu hialuronowego i zabiegach chirurgii laserowej. Sarkoidoza bliznowcowa może być izolowana, może poprzedzać lub towarzyszyć sarkoidozie układowej, najczęściej sarkoidozie płucnej. Zmiany w bliznach u pacjentów z sarkoidozą w remisji mogą świadczyć o zaostrzeniu choroby, a nawet być markerem nawrotu sarkoidozy piersiowej.
Sarkoidoza bliznowata pojawiająca się na bliznach po półpaścu była opisywana sporadycznie. Postuluje się, że ta wywołana nadwrażliwością reakcja ziarniniakowa tkanek, występująca w fazie gojenia się zmian po półpaścu, zależy od stanu odporności pacjenta i obecności antygenów wirusowych lub antygenów tkankowych modyfikowanych przez wirusa varicella-zoster. Spośród 5 opisanych wcześniej przypadków tylko dwa miały zajęcie ogólnoustrojowe w postaci choroby płuc. Istnieje dyskusja dotycząca nazewnictwa jednostki sarkoidoza bliznowata bez zajęcia układowego. Nieliczni autorzy sugerują, że w przypadku blizn po półpaścu jednostka ta powinna być określana mianem ziarniniaka sarkoidalnego zbliżonego do reakcji izotopowej.
Tabela 1
Szczegółowe dane pacjentów z bliznowcem po półpaścu
Ponieważ u wielu pacjentów dochodzi do samoistnych remisji, a korzyści z terapii nie wpływają na długoterminowy wynik leczenia, leczenie systemowe zwykle nie jest wskazane w przypadku zmian skórnych, chyba że są one postępujące i szpecące, i jest zarezerwowane dla pacjentów z ciężkimi lub postępującymi objawami płucnymi. W przypadku zmian skórnych korzystne jest stosowanie glikokortykosteroidów śródskórnych oraz glikokortykosteroidów miejscowych o dużej sile działania. Wycięcie małych zmian jest skuteczne, choć istnieje ryzyko wywołania nacieków sarkoidalnych. Alternatywnymi metodami leczenia są leki przeciwzapalne i immunosupresyjne, chlorochina, izotretynoina, allopurynol, talidomid i tetracykliny oraz laser dwutlenkowo-węglowy.
Obserwacja zachowania się blizn stanowi ważny element badania pacjenta z podejrzeniem lub potwierdzoną sarkoidozą, ponieważ biopsja tych blizn jest łatwa do wykonania i zwalnia z konieczności przeprowadzenia inwazyjnej eksploracji w celu ustalenia rozpoznania sarkoidozy z zajęciem ogólnoustrojowym. W prezentowanym doniesieniu rozpoznanie sarkoidozy bliznowatej po półpaścu pozwoliło na potwierdzenie zajęcia płuc. U pacjenta z izolowanymi zmianami skórnymi zaleca się staranną i długotrwałą obserwację ze względu na potencjalne ryzyko rozwoju sarkoidozy układowej.