Dyskusja

Złośliwe nowotwory zatok szczękowych są stosunkowo rzadkimi nowotworami, które są często zgłaszane razem z rakiem zatok nosowych i innych zatok przynosowych.1-4 Proces rozwoju zatok szczękowych trwa do około ósmego roku życia.5 Boczna ekspansja zatoki szczękowej do kanału podoczodołowego jest zakończona w czwartym roku życia, a w ósmym roku życia dochodzi do bocznej pneumatyzacji aż do tego samego kanału.5 Rak zatoki szczękowej stanowi 0,2% nowotworów złośliwych u ludzi i tylko 1,5% wszystkich nowotworów złośliwych głowy i szyi.3 Rak kolczystokomórkowy (SCC) jest najczęstszym nowotworem dróg zatokowo-podniebiennych, który jest powszechnie zgłaszany u białych mężczyzn w piątej lub szóstej dekadzie życia.6 Największą częstość występowania odnotowuje się w siódmej dekadzie życia.7 Nasz pacjent ma zaledwie 22 lata i prezentował raka kolczystokomórkowego, co jest rzadką prezentacją w jego wieku. Podejrzewa się, że przewlekłe zapalenie zatok w wywiadzie, palenie tytoniu i praca w miejscach związanych z rafinacją niklu, produkcją chromu i gazu musztardowego są czynnikami ryzyka.4

Pacjenci zwykle zgłaszają się z objawami identycznymi jak te spowodowane zapaleniem zatok, takimi jak niedrożność dróg oddechowych przez nos, krwawienie z nosa, ból głowy, ból twarzy i wyciek z nosa. Często u 9% do 12% pacjentów przebiegają one bezobjawowo, co przyczynia się do opóźnienia rozpoznania i zaawansowanego stadium choroby.6 Większość SCC powstaje w bocznej ścianie jamy nosowej, przy czym 50% rozwija się na turbinach.7 Badania obrazowe są podstawowym narzędziem w diagnostyce i ocenie zaawansowania tych nowotworów. Tomografia komputerowa z kontrastem jest najlepszym narzędziem do oceny kostnych granic zatok przynosowych i podstawy czaszki. Zastosowanie kontrastu pozwala ocenić unaczynienie guza i jego stosunek do tętnicy szyjnej.6 Szczególną zaletą rezonansu magnetycznego (MRI) jest jego zdolność do różnicowania gęstości tkanki i przewidywania z doskonałą dokładnością różnicy między guzem a zatrzymaną wydzieliną w zatokach.8 Biopsja i wynik badania histopatologicznego mogą dostarczyć pomocnych informacji dotyczących rozpoznania. Rycina 1 powyżej pokazała inwazyjnego, dobrze zróżnicowanego raka płaskonabłonkowego (strzałki) powstającego z dysplastycznego nabłonka powierzchniowego (gwiazdka) i formacji perłowej keratyny (grot strzałki). Mniej zróżnicowane obszary w guzie wykazujące mniejszą keratynizację i większy pleomorfizm jądrowy przedstawiono na rycinie 4.