Tabele i rysunki poniżej pokazują, jak zmienia się temperatura topnienia wraz ze wzrostem liczby atomów węgla aż do C33 dla różnych rodzajów węglowodorów, alkoholi i kwasów karboksylowych. Bardziej szczegółowe definicje i przykłady struktur molekularnych różnych klas związków organicznych są podane poniżej rysunków.
- Temperatura topnienia – temperatura, w której ciało stałe zamienia się w ciecz
- Temperatura wrzenia – temperatura, w której ciecz zamienia się w gaz
Dla węglowodorów o tej samej liczbie atomów węgla temperatura wrzenia wzrasta w następującej kolejności:
multisubstituted alkane < singelsubstituted alkane < singelsubstituted alkene < normal alkene < normal alkane < alkyl cyclohexane < alkylbenzene < cycloalkene < cycloalkane < 2-, 4- i 3-alkanol / 1-alkilonaftalen < 1-alkanol < normalny kwas alkanowy
W przypadku temperatur topnienia tendencje są bardziej zmienne wraz ze wzrostem liczby atomów węgla dla różnych typów węglowodorów.
Zobacz również temperatury wrzenia węglowodorów, alkoholi i kwasów, gęstości dla różnych rodzajów związków organicznych oraz gęstość, temperatury wrzenia i topnienia związków azotu i siarki.
Zobacz też wartości pKa dla fenoli, alkoholi i kwasów karboksylowych.
Dla pełnej tabeli – obróć ekran!
| Temperatura topnienia węglowodorów, alkoholi i kwasów, C1-C16, podana w °C | |||||||||||||||||||||||
| Liczba węgli | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | |||||||
| Alkilocykloheksan* | -.127 | -113 | -95 | -78 | -58 | -48 | -31 | -20 | -10 | -2 | |||||||||||||
| 2,2-dimetyloalkan | -17 | -100 | -123 | -121 | -.113 | ||||||||||||||||||
| 3-metyloalkan | -.118 | -119 | -121 | -108 | -85 | -80 | -58 | ||||||||||||||||
| Alkilobenzen* | 6 | -.95 | -95 | -100 | -88 | -75 | -63 | -48 | -36 | -24 | -14 | ||||||||||||
| Alkilocyklopentan | -142 | -.138 | -117 | -108 | -83 | -73 | -61 | -45 | -29 | -22 | |||||||||||||
| 2-metylalkan | -160 | -160 | -154 | -.118 | -110 | -80 | -75 | -49 | -47 | ||||||||||||||
| 1-alken | -169 | -185 | -185 | -165 | -140 | -119 | -102 | -81 | -66 | -49 | -35 | -23 | -13 | -4 | |||||||||
| 2-metyloalken | -140 | -138 | -136 | -103 | -90 | -78 | -64 | -51 | |||||||||||||||
| N-alkan | -.183 | -183 | -188 | -138 | -130 | -95 | -91 | -57 | -53 | -30 | -26 | -10 | |||||||||||
| 1-alkilowy | -.81 | -103 | -126 | -106 | -132 | -81 | -79 | -50 | -44 | -25 | -19 | 1 | 15 | ||||||||||
| 3-alkanol | -70 | -70 | -45 | 22 | -.8 | ||||||||||||||||||
| Cykloalken** | -.135 | -104 | -55 | ||||||||||||||||||||
| 4-alkanol | -41 | -41 | -.11 | ||||||||||||||||||||
| 2-alkanol | -88 | -.88 | -73 | -23 | -32 | -35 | -5 | 0 | 19 | ||||||||||||||
| 1-alkanol | -98 | -114 | -124 | -89 | -78 | -46 | -33 | -15 | -5 | 7 | 17 | 24 | 31 | 38 | 44 | ||||||||
| Cykloalkan** | -.129 | -91 | -94 | 7 | -8 | 15 | 11 | 10 | |||||||||||||||
| Kwas alkanowy | 8 | 17 | -.21 | -5 | -34 | -4 | -7 | 17 | 12 | 31 | 29 | 44 | 42 | 63 | |||||||||
| 1-alkilonaftalen | 80 | -31 | -14 | -9 | -20 | -25 | – | ||||||||||||||||
| Temperatura topnienia węglowodorów, alkoholi i kwasów, C1-C16, podana w °F | |||||||||||||||||||||||
| Liczba węgli | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | |||||||
| Alkilocykloheksan* | -.197 | -171 | -139 | -108 | -72 | -54 | -24 | -5 | 14 | 29 | |||||||||||||
| 2,2-dimetyloalkan | 2 | -148 | -189 | -186 | -.171 | ||||||||||||||||||
| 3-metyloalkan | -180 | -182 | -186 | -162 | -121 | -112 | -72 | ||||||||||||||||
| Alkilobenzen* | 42 | -.139 | -139 | -147 | -126 | -103 | -82 | -54 | -33 | -11 | 6 | ||||||||||||
| Alkilocyklopentan | -224 | -.217 | -179 | -162 | -117 | -99 | -78 | -48 | -20 | -8 | |||||||||||||
| 2-metylalkan | -255 | -256 | -.245 | -180 | -166 | -112 | -103 | -56 | -53 | ||||||||||||||
| 1-alken | -273 | -302 | -302 | -265 | -220 | -182 | -151 | -114 | -87 | -56 | -31 | -10 | 9 | 25 | 40 | ||||||||
| 2-metyloalken | -221 | -216 | -213 | -153 | -130 | -108 | -83 | -60 | |||||||||||||||
| N-alkan | -297 | -297 | -306 | -217 | -201 | -140 | -131 | -70 | -.64 | -21 | -14 | 15 | |||||||||||
| 1-alkilowy | -.113 | -153 | -194 | -158 | -205 | -114 | -111 | -58 | -47 | -13 | -2 | 34 | 59 | ||||||||||
| 3-alkanol | -94 | -94 | -.49 | 72 | 19 | ||||||||||||||||||
| Cykloalken** | -.211 | -154 | -67 | ||||||||||||||||||||
| 4-alkanol | -42 | -.41 | 12 | ||||||||||||||||||||
| 2-alkanol | -.126 | -127 | -99 | -9 | -25 | -31 | 23 | 32 | 66 | ||||||||||||||
| 1-alkanol | -144 | -173 | -192 | -127 | -108 | -52 | -28 | 6 | 23 | 45 | 62 | 76 | 88 | 100 | 111 | ||||||||
| Cykloalkan** | -.199 | -131 | -137 | 44 | 18 | 59 | 51 | 51 | |||||||||||||||
| Kwas alkanowy | 47 | 63 | -.5 | 23 | -28 | 25 | 19 | 62 | 54 | 89 | 83 | 111 | 107 | 145 | |||||||||
| 1-alkilonaftalen | 177 | -24 | 7 | 17 | -3 | -12 | 0 | ||||||||||||||||
| * C#(N-alkil)=0-.10 | |||||||||||||||||||||||
| ** pierścienie bez podstawników | |||||||||||||||||||||||
Definicje związków organicznych
Węglowodór: Związek organiczny składający się całkowicie z wodoru i węgla.
Główne grupy węglowodorów:
Alkan: Acykliczny węglowodór nasycony, o wzorze ogólnym CnH2n+2. Zwany również parafiną.
Alken: Nienasycony węglowodór, który zawiera co najmniej jedno wiązanie podwójne węgiel-węgiel, o wzorze ogólnym CnH2n. Zwany również olefiną.
Alkin: Nienasycony węglowodór zawierający co najmniej jedno wiązanie potrójne węgiel-węgiel, o wzorze ogólnym CnH2n-2. Zwany również acetylenem.
Cykloalkan: Jednopierścieniowy (monocykliczny) węglowodór nasycony, o wzorze ogólnym CnH2n. Nazywany również naftenem.
Cykloalkan: Węglowodór alkenowy, który zawiera zamknięty pierścień atomów węgla, ale nie ma charakteru aromatycznego, o wzorze ogólnym CnH2n-2. Zwany również cykloolefiną.
Węglowodór aromatyczny: Cykliczna (pierścieniowa), planarna (płaska) cząsteczka z pierścieniem wiązań rezonansowych, która wykazuje większą stabilność niż inne układy geometryczne lub łącznikowe z tym samym zestawem atomów. Najprostszy z aromatów ma 6 atomów węgla i zawiera 3 wiązania podwójne. Jednopierścieniowy aromatyczny bez żadnych podstawników nazywany jest benzenem, o wzorze C6H6.
Policykliczne węglowodory aromatyczne: węglowodory, które składają się z wielu pierścieni aromatycznych. Dwupierścieniowy aromatyczny bez żadnych podstawników nazywa się naftalenem, o wzorze C10H8.
Niektóre podgrupy węglowodorów podane w tym dokumencie:
Alkil: Podstawnik alkanu, któremu brakuje jednego wodoru, o wzorze ogólnym CnH2n+1
2-metylalkan: Rozgałęziony alkan, z grupą metylową przyłączoną do drugiego atomu węgla w głównym łańcuchu węglowym.
3-metylalkan: Rozgałęziony alkan, z grupą metylową przyłączoną do trzeciego atomu węgla w głównym łańcuchu węglowym.
2-metylalken: Rozgałęziony alken, z grupą metylową przyłączoną do drugiego atomu węgla w głównym łańcuchu węglowym.
Alkilocykloheksan: Jednopodstawiony cykloheksan z jednym rozgałęzieniem poprzez przyłączenie jednej grupy alkilowej na jednym węglu pierścienia cykloheksanowego, o wzorze ogólnym CnH(2n+1)C6H11.
Alkilocycklopentan: Jednopodstawiony cyklopentan z jednym rozgałęzieniem poprzez przyłączenie jednej grupy alkilowej na jednym z węgli pierścienia cykloheksanowego, o wzorze ogólnym CnH2n+1C5H9.
Alkilobenzen: Monopodstawiony benzen z jednym rozgałęzieniem poprzez przyłączenie jednej grupy alkilowej na jednym z węgli pierścienia benzenowego, o wzorze ogólnym CnH(2n+1)C6H5.
Alkilonaftalen: Jednopodstawiony naftalen z jednym rozgałęzieniem poprzez przyłączenie jednej grupy alkilowej na jednym z węgli jednego z pierścieni aromatycznych, o wzorze ogólnym CnH(2n+1)C10H7.
Niektóre inne grupy związków organicznych:
Alkohole: związek organiczny, w którym hydroksylowa grupa funkcyjna (-OH) jest związana z nasyconym atomem węgla
Alkanol: alkohol, w którym grupa hydroksylowa jest przyłączona do alkanu
Kwas karboksylowy: związek organiczny, który zawiera grupę karboksylową (C(=O)OH). Wzór ogólny kwasu karboksylowego to R-COOH, przy czym R odnosi się do reszty w cząsteczce.
Kwas alkanowy: Kwas karboksylowy, w którym R jest alkanem.
.