Co to jest pleśniawka pochwy?

Wszyscy mamy miliony zarazków żyjących w nas przez cały czas. Niektóre z tych zarazków są dla nas pomocne – na przykład „przyjazne” bakterie w jelitach pomagają nam trawić pokarm. Wiele innych nie powodują żadnych szkód, ani żadnych objawów, chyba że namnażają się zbyt mocno.

Jednym z tych zarazków jest rodzaj grzyba, rodzina drożdży zwanych Candida spp. Grzyby lubią ciepłe, wilgotne, pozbawione powietrza miejsca, a pochwa jest dla nich doskonałym domem. Niewielkie ilości Candida spp. powszechnie żyją na skórze i wokół pochwy. Przez większość czasu nie powodują one żadnych problemów. Czasami jednak namnażają się i powodują objawy.

Co powoduje pleśniawki pochwy?

Pleśniawki nie są uważane za zakażenie przenoszone drogą płciową, chociaż czasami są przekazywane podczas stosunku. Częściej jest to przerost drożdży Candida, które już tam są, ale wcześniej nie powodowały problemu.

Układ odpornościowy i nieszkodliwe zarazki (bakterie), które również normalnie żyją na skórze i w pochwie zazwyczaj powstrzymują Candida spp. od rozwoju. Jednakże, gdy warunki są dobre dla Candida spp., liczby mnożą się i mogą wkraczać do pochwy i powodować objawy. Może to być spowodowane zmianami w bakteriach w pochwie, gdy brałaś antybiotyki. Lub może to być związane ze zmianami hormonalnymi lub problemy z układu odpornościowego.

Większość przyczyn pleśniawki są wynikiem Candida albicans, ale czasami inne rodzaje Candida spp. takie jak Candida glabrata lub Candida tropicalis są przyczyną.

Kto dostaje pleśniawki?

Do trzech czwartych wszystkich kobiet będzie mieć co najmniej jeden bout pleśniawki w ich życiu. W większości przypadków rozwija się ona bez wyraźnej przyczyny. Jednakże, pewne czynniki mogą zwiększyć prawdopodobieństwo rozwoju pleśniawek. Pochwa zawiera śluz i pewne nieszkodliwe bakterie, które pomagają bronić pochwę przed zakażeniem grzybami (i innymi zarazkami). Te naturalne mechanizmy obronne mogą być zmienione lub zaburzone w pewnych sytuacjach:

• Gdy jesteś w ciąży.
• Jeśli masz cukrzycę.
• Jeśli przyjmujesz leki z antybiotykami.
• Jeśli Twój układ odpornościowy nie działa prawidłowo. Na przykład, jeśli stosujesz chemioterapię w przypadku niektórych nowotworów, jeśli przyjmujesz duże dawki sterydów itp.

W takich sytuacjach możesz być bardziej narażona na wystąpienie pleśniawek. Możesz być również bardziej podatna na nawracające epizody (nawracające pleśniawki), chociaż u niektórych kobiet występują one wielokrotnie bez wyraźnych przyczyn. Jeśli cierpisz na nawracające pleśniawki, lekarz może zaproponować inne leczenie – więcej szczegółów znajdziesz w oddzielnej ulotce zatytułowanej Leczenie nawracających pleśniawek.

Istnieje pewien związek między pleśniawkami a żeńskim hormonem estrogenem. Pleśniawki występują znacznie częściej w „latach rozrodczych”, tj. w latach pomiędzy rozpoczęciem miesiączkowania a zatrzymaniem się w okresie menopauzy, kiedy możliwe jest urodzenie dziecka. Niektóre kobiety są podatne na pleśniawki w pewnych okresach cyklu miesiączkowego – na przykład przed okresem. Zmiany hormonalne zachodzące w czasie ciąży zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia pleśniawek. Możliwe, że tabletki hormonalne, takie jak hormonalna terapia zastępcza (HRT) i złożone doustne środki antykoncepcyjne (COC) zwiększają podatność na pleśniawki. Nie jest to jednak jeszcze pewne.

Jakie są objawy pleśniawki pochwy?

Swędzenie fałdów skóry na zewnątrz pochwy (sromu) jest najczęstszym objawem pleśniawki. Może również występować swędzenie wewnątrz pochwy.

Może również występować bolesność sromu. Czasami bolesne może być oddawanie moczu i/lub bolesne może być uprawianie seksu. Jeśli występuje bolesność bez swędzenia, jest bardziej prawdopodobne, że ma to inną przyczynę.

Może również wystąpić wydzielina z pochwy. Pleśniawki jest drugą najczęstszą przyczyną wydzieliny z pochwy. (Najczęstszą przyczyną wydzieliny z pochwy jest waginoza bakteryjna. Zobacz oddzielną ulotkę o nazwie Waginoza bakteryjna, aby uzyskać więcej szczegółów.)

Wydzielina z pleśniawki jest zazwyczaj kremowobiała i dość gęsta, ale czasami jest wodnista. Może ona przyczyniać się do swędzenia, zaczerwienienia, dyskomfortu lub bólu wokół sromu. Absolutorium z pleśniawki zazwyczaj nie ma zapachu.

Czasami objawy są niewielkie i ustępują samoistnie. Często objawy mogą być dość irytujące i nie ustępują bez leczenia.

Objawy, które sugerują, że pleśniawka jest poważna, obejmują:

• Zaczerwienienie (rumień) – zwykle wokół pochwy i sromu, ale może obejmować wargi sromowe i krocze.
• Pęknięcie pochwy i/lub obrzęk.
• Drapanie (łuszczenie się) na sromie.
• Inne wysypki skórne w pobliżu pochwy (zwane zmianami satelitarnymi) – występują rzadko i mogą wskazywać na inne schorzenia grzybicze lub wirus opryszczki pospolitej (herpes simplex).

Pleśniawki nie uszkadzają pochwy i nie rozprzestrzeniają się w celu uszkodzenia macicy. Jeśli jesteś w ciąży, pleśniawki nie zaszkodzą Twojemu dziecku.

Objawy, które sugerują, że Twoje objawy NIE są spowodowane pleśniawkami, obejmują:

• Ciepłe lub kolorowe upławy.
• Krwawienie między miesiączkami lub po stosunku.
• Potrzeba częstszego oddawania moczu.
• Wysypka lub pęcherze na skórze sromu.

Jak rozpoznaje się pleśniawkę pochwy?

Nie zawsze potrzebny jest test, aby zdiagnozować pleśniawkę. Diagnoza jest często oparta na typowych objawach i oznakach.

Ważne jest, aby nie zakładać, że wydzielina z pochwy jest pleśniawką. Istnieją inne przyczyny wydzieliny z pochwy. Można założyć, że jest to pleśniawka, jeśli:

• Swędzi cię pochwa i/lub srom.
• Występujące upławy nie mają zapachu i są białe lub kremowe.
• Nie masz nieprawidłowego krwawienia.

Jednakże, jeśli założyłaś, że masz pleśniawki i podjęłaś leczenie, ale objawy nie ustąpiły, konieczne może być wykonanie badań. Należy zgłosić się do lekarza, który zbada pacjentkę i może wykonać pewne badania.

Jeśli konieczne jest wykonanie badań, mogą one obejmować:

• Badanie w celu sprawdzenia, jak kwaśna jest pochwa (badanie pH). Poziom kwasowości daje wskazówkę, czy upławy są spowodowane pleśniawkami czy waginozą bakteryjną. Jest to podstawa testu na pleśniawki dostępnego bez recepty. Pasek testowy jest umieszczany w pochwie, a następnie zmiana koloru wskazuje, czy pleśniawki są prawdopodobne, czy nie. Poziom pH 4,5 lub mniej sugeruje pleśniawki. Niektórzy lekarze mogą również korzystać z tego testu.
• Wacik. Jest to patyczek z wacikiem na jego końcu. Próbka wydzieliny jest pobierana z pochwy i analizowana w laboratorium. To wskazuje, czy masz pleśniawki lub inną infekcję. Może również poinformować lekarza, jaki rodzaj candidy posiadasz.
• Testy na inne infekcje. Kolejne wymazy mogą być pobrane, aby upewnić się, że nie masz innych rodzajów infekcji pochwy.
• Badania moczu. Twój mocz może być sprawdzony na obecność cukru. Ma to na celu sprawdzenie, czy nie cierpisz na cukrzycę, ponieważ w takim przypadku jesteś bardziej podatna na pleśniawki. Może to być zrobione, jeśli masz powtarzające się epizody pleśniawek. Mocz może być również sprawdzony pod kątem infekcji, ponieważ czasami trudno jest odróżnić infekcję moczu od pleśniawki.

Czy muszę iść do lekarza, jeśli mam pleśniawkę pochwy?

Jeśli miałaś pleśniawkę w przeszłości i te same objawy powróciły, to powszechną praktyką jest leczenie bez badania lub testów. Wiele kobiet wie, kiedy ma pleśniawki i leczy je samodzielnie. Możesz kupić skuteczne leczenie bez recepty w aptekach.

Pamiętaj jednak, że upławy z pochwy lub swędzenie sromu mogą być spowodowane wieloma przyczynami. Tak więc, nie zakładaj, że wszystkie upławy lub swędzenie są pleśniawkami. Poniżej podano wskazówki, kiedy najlepiej jest zgłosić się do lekarza lub pielęgniarki, jeśli uważasz, że możesz mieć pleśniawki. Jeśli:

• Jesteś w wieku poniżej 16 lub powyżej 60 lat.
• Jesteś w ciąży.
• Poddałaś się leczeniu pleśniawkami w aptece, ale objawy nie ustąpiły.
• Masz nieprawidłowe krwawienie z pochwy.
• Ból w dolnej części brzucha.
• Złe samopoczucie oprócz objawów ze strony pochwy i sromu.
• Objawy, które nie są całkowicie takie same jak w przypadku wcześniejszego wystąpienia pleśniawek. Na przykład, jeśli wydzielina ma nieprzyjemny zapach lub jeśli obok pochwy pojawią się wrzody lub pęcherze.
• Miałaś dwa epizody pleśniawki w ciągu sześciu miesięcy i nie konsultowałaś się z lekarzem lub pielęgniarką w tej sprawie przez ponad rok.
• Miałaś wcześniej zakażenie przenoszone drogą płciową (lub miał je twój partner).
• Miałaś wcześniej złą reakcję na leki przeciw pleśniawkom lub leczenie.
• Ma osłabiony układ odpornościowy – na przykład, jeśli jesteś w trakcie chemioterapii z powodu raka lub przyjmujesz długotrwale leki sterydowe z jakiegokolwiek powodu.

A jeśli leczysz się sama, zgłoś się do lekarza lub pielęgniarki, jeśli objawy nie ustępują po leczeniu.

Jakie są sposoby leczenia pleśniawki pochwy?

Istnieje kilka różnych możliwości leczenia pleśniawki. Niektóre z nich są stosowane bezpośrednio do pochwy i/lub sromu; inne to leki, które są połykane doustnie.

Topowe leczenie pleśniawek

Są to globulki i kremy, które wprowadza się do pochwy za pomocą aplikatora. Zawierają one leki przeciwdrożdżakowe, takie jak klotrimazol, ekonazol, mikonazol lub fentikonazol. Pojedyncza duża dawka wprowadzona do pochwy jest często wystarczająca, aby pozbyć się pleśniawek. Alternatywą jest stosowanie mniejszej dawki przez kilka dni. Możesz również przez kilka dni smarować skórę wokół pochwy (sromu) kremem przeciw pleśniawkom, zwłaszcza jeśli swędzi. W łagodnych przypadkach, lub dla dziewcząt w wieku poniżej 16 lat, krem na skórę może być wszystko, co jest potrzebne.

Można uzyskać miejscowe zabiegi na receptę, lub można kupić niektóre z nich bez recepty w aptekach. Efekty uboczne są rzadkie, ale przeczytaj ulotkę informacyjną dołączoną do leku, aby uzyskać pełną informację.

Ogólnie, możesz stosować te zabiegi miejscowe, jeśli jesteś w ciąży, ale zawsze powinnaś skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. W czasie ciąży leczenie jest zazwyczaj konieczne przez dłuższy czas.

Uwaga: niektóre pessaries i kremy mogą uszkadzać prezerwatywy lateksowe i diafragmy oraz wpływać na ich stosowanie jako środka antykoncepcyjnego. Należy stosować alternatywne metody antykoncepcji podczas leczenia i przez kilka dni po jego zakończeniu.

Tabletki

Dostępne są dwie opcje. Flukonazol, który jest przyjmowany jako pojedyncza dawka, lub itrakonazol, który jest przyjmowany w dwóch dawkach w ciągu jednego dnia. Te sposoby leczenia można otrzymać na receptę; można również kupić flukonazol bez recepty w aptekach. Efekty uboczne są rzadkie, ale zawsze należy przeczytać ulotkę informacyjną dołączoną do leku, aby uzyskać pełne informacje. Nie należy przyjmować tych leków, jeśli jesteś w ciąży lub karmisz piersią. Można również posmarować skórę wokół pochwy kremem przeciwdrożdżakowym przez kilka dni, zwłaszcza jeśli swędzi. Dostępne są opakowania zawierające zarówno tabletki, jak i krem. W ciężkim zakażeniu, powtórna dawka tabletki może być sugerowane po trzech dniach.

Uwaga: tabletki i leczenie miejscowe są uważane za równie skuteczne. Tabletki są wygodniejsze, ale droższe niż większość leków stosowanych miejscowo.

Jeśli pacjentka pozostaje w związku seksualnym, nie ma potrzeby leczenia także partnera, chyba że on również ma objawy.

Inne rzeczy, które mogą pomóc
Jeśli pacjentka ma pleśniawki, następujące rzeczy mogą również pomóc w złagodzeniu objawów:

• Unikanie noszenia obcisłej odzieży, zwłaszcza odzieży wykonanej z materiałów syntetycznych. Lepsza może być luźna bielizna z naturalnych włókien.
• Unikanie prania bielizny w biologicznych proszkach lub płynach do prania oraz unikanie stosowania płynów do płukania tkanin.
• Unikanie stosowania perfumowanych produktów w okolicy pochwy, takich jak mydła i żele pod prysznic, ponieważ mogą one powodować dalsze podrażnienia.
• Stosowanie codziennie prostego emolientu jako środka nawilżającego w celu ochrony skóry wokół sromu.
• Jogurt zawierający probiotyki, spożywany lub nakładany na pochwę, może być pomocny; jednak nie ma jeszcze wystarczających dowodów, aby stwierdzić, czy jest on skuteczny.

Co jeśli leczenie nie działa?

Jeśli po tygodniu od rozpoczęcia leczenia nadal występują objawy, należy skontaktować się z lekarzem lub pielęgniarką. Leczenie nie powoduje ustąpienia objawów nawet w 1 na 5 przypadków. Powody, dla których leczenie może się nie udać obejmują:

• Objawy mogą nie być spowodowane pleśniawkami. Istnieją inne przyczyny wydzieliny z pochwy. Ponadto pleśniawki mogą wystąpić w tym samym czasie, co inne zakażenie. Możesz potrzebować testów, takich jak wymazy z pochwy (próbki pobrane za pomocą małej kulki waty na końcu cienkiego patyczka), aby wyjaśnić przyczynę objawów.
• Większość przypadków pleśniawek jest spowodowana przez C. albicans. Jednak około 1 na 10 przypadków pleśniawek jest spowodowanych przez inne szczepy Candida spp. takie jak C. glabrata. Mogą one nie być tak łatwo leczone zwykłymi lekami przeciw pleśniawkom.
• Mogłaś nie stosować leczenia prawidłowo.
• Mogłaś mieć szybki nawrót nowego zakażenia pleśniawkami. (Jest to bardziej prawdopodobne, jeśli przyjmujesz antybiotyki lub jeśli masz niezdiagnozowaną lub źle kontrolowaną cukrzycę.)

Jak zapobiegać pleśniawkom pochwy?

Te wskazówki mogą pomóc Ci uniknąć pleśniawek lub zapobiec ich nawrotom. Jednak ich skuteczność nie została potwierdzona badaniami.

Ich stosowanie opiera się raczej na powszechnej praktyce niż na badaniach naukowych:

• Higiena. Pleśniawki nie wynikają z niewłaściwej higieny. Jednak normalne warunki pochwy mogą być zmienione przez nadmierne mycie i wypłukiwanie (douching) pochwy, kąpiele perełkowe, pachnące mydła, środki plemnikobójcze itp. Normalny śluz i zarazki (bakterie) w pochwie mogą być zakłócone przez te rzeczy i pozwolić Candida spp. do infekcji. Dlatego może to być najlepiej umyć tylko z wodą i bezzapachowe mydło i nie douche pochwy.
• Odzież. Nie należy zbyt często nosić nylonowej bielizny lub obcisłych dżinsów. Najlepsze są luźne bawełniane spodnie. Preferowane są raczej pończochy niż rajstopy. Chodzi o to, aby obszar pochwy nie był stale ciepły, wilgotny i pozbawiony powietrza. Unikaj prania bielizny w biologicznych proszkach do prania i stosowania płynów do płukania tkanin.
• Leki antybiotykowe. Pamiętaj, że pleśniawki są bardziej prawdopodobne, jeśli bierzesz antybiotyki na inne schorzenia. Antybiotyki mogą zabić normalne, nieszkodliwe bakterie w pochwie, które pomagają bronić się przed Candida spp. Ponieważ Candida spp. to drożdże, a nie bakterie, nie zostaną one zabite przez antybiotyki. To nie znaczy, że każdy kurs antybiotyków będzie prowadzić do pleśniawki. Jeśli jednak masz skłonności do tego problemu i przepisano ci antybiotyki, miej przy sobie środek przeciw pleśniawkom gotowy do użycia przy pierwszych oznakach pleśniawek.
• Seks. Pleśniawki nie są infekcją przenoszoną drogą płciową. Jednak tarcie podczas uprawiania seksu może spowodować niewielkie uszkodzenie pochwy, co może zwiększyć prawdopodobieństwo rozwoju Candida spp. Tak więc, upewnij się, że pochwa jest dobrze nasmarowana podczas uprawiania seksu. Jeśli naturalne wydzieliny nie są wystarczające, użyj lubrykantu podczas seksu. Po stosunku wytrzyj się, abyś była czysta i sucha.

Może warto również przejrzeć wszystkie leki, które zażywasz, ponieważ niektóre leki mogą zwiększyć podatność na pleśniawki. Powinnaś omówić to ze swoim lekarzem.

.