Background: Niedokrwistość z niedoboru żelaza (IDA) występuje u 2-5% dorosłych mężczyzn i kobiet po menopauzie w krajach rozwiniętych i jest częstą przyczyną skierowań do gastroenterologów. Najważniejszymi przyczynami, których należy szukać, są: utrata krwi z przewodu pokarmowego spowodowana rakiem okrężnicy lub żołądka oraz zaburzenia wchłaniania w celiakii. DEFINIOWANIE ANEMII Z NIEDOBORU ŻELAZA: Dolna granica zakresu normalnego dla laboratorium wykonującego badanie powinna być użyta do zdefiniowania anemii (B). Każdy poziom niedokrwistości powinien być badany na obecność niedoboru żelaza (B). Im niższy poziom hemoglobiny, tym bardziej prawdopodobne jest istnienie poważnej patologii leżącej u podstaw choroby i tym pilniejsza jest potrzeba przeprowadzenia badania (B). Wskaźniki czerwonokrwinkowe są czułym wskaźnikiem niedoboru żelaza w przypadku braku przewlekłej choroby lub hemoglobinopatii (A). Elektroforeza hemoglobiny jest zalecana, gdy mikrocytoza i hipochromia są obecne u pacjentów o odpowiednim pochodzeniu etnicznym, aby zapobiec niepotrzebnym badaniom GI (C). Ferrytyna w surowicy jest najskuteczniejszym testem na niedobór żelaza (A).

Badania: Badania górnego i dolnego odcinka przewodu pokarmowego należy rozważyć u wszystkich kobiet po menopauzie i wszystkich mężczyzn, u których potwierdzono IDA, chyba że w wywiadzie występuje znacząca jawna utrata krwi niezwiązana z IG (A). Wszyscy pacjenci powinni być przebadani pod kątem celiakii (B). Jeśli jako pierwsze badanie żołądkowo-jelitowe wykonywana jest oesofagoskopia (OGD), jedynie obecność zaawansowanego raka żołądka lub celiakii powinna zniechęcać do wykonania badania dolnego odcinka przewodu pokarmowego (B). U pacjentów w wieku >50 lat lub z wyraźną niedokrwistością lub znaczącym wywiadem rodzinnym w kierunku raka jelita grubego należy rozważyć badanie dolnego odcinka przewodu pokarmowego, nawet jeśli stwierdzono celiakię (B). Kolonoskopia ma przewagę nad tomografią komputerową w badaniu dolnego odcinka przewodu pokarmowego w IDA, ale każde z tych badań jest dopuszczalne (B). Każda z nich jest lepsza od lewatywy barowej, która jest przydatna, jeśli nie są one dostępne. Dalsza bezpośrednia wizualizacja jelita cienkiego nie jest konieczna, chyba że występują objawy sugerujące chorobę jelita cienkiego lub jeśli hemoglobina nie może być przywrócona lub utrzymana za pomocą terapii żelazem (B). U pacjentów z nawracającym IDA i prawidłowymi wynikami OGD i kolonoskopii, Helicobacter pylori powinna zostać wyeliminowana, jeśli jest obecna. (C). Badanie krwi utajonej w kale nie przynosi korzyści w badaniu IDA (B). Wszystkie kobiety przed menopauzą z IDA powinny być badane w kierunku celiakii, ale inne badania górnego i dolnego odcinka przewodu pokarmowego powinny być zarezerwowane dla osób w wieku 50 lat lub starszych, osób z objawami sugerującymi chorobę przewodu pokarmowego oraz osób z silnym wywiadem rodzinnym w kierunku raka jelita grubego (B). Badanie górnego i dolnego odcinka przewodu pokarmowego w kierunku IDA u pacjentów po gastrektomii jest zalecane u osób w wieku powyżej 50 lat (B). U pacjentów z niedoborem żelaza bez niedokrwistości badanie endoskopowe rzadko wykrywa nowotwory złośliwe. Badanie takie należy rozważyć u pacjentów w wieku >50 lat po omówieniu z nimi ryzyka i potencjalnych korzyści (C). Only postmenopausal women and men aged >50 years should have GI investigation of iron deficiency without anaemia (C). Badanie odbytnicy rzadko jest pomocne, a w przypadku braku objawów, takich jak krwawienie z odbytnicy i tenesmus, może być odłożone do czasu kolonoskopii. Badanie moczu na obecność krwi jest ważne w badaniu pacjentów z IDA (B).

Postępowanie: Wszyscy pacjenci powinni mieć suplementację żelaza zarówno w celu korekty niedokrwistości, jak i uzupełnienia zapasów w organizmie (B). Żelazo podawane pozajelitowo może być stosowane, gdy preparaty doustne nie są tolerowane (C). Transfuzje krwi powinny być zarezerwowane dla pacjentów z niestabilnością układu krążenia lub zagrożonych taką niestabilnością ze względu na stopień niedokrwistości (C).