Michael P. Dentato, PhD, MSW
School of Social Work, Loyola University Chicago
Perspektywa stresu mniejszościowego wnosi istotny wgląd w krytyczne zastosowanie i ocenę teorii dotyczącej wpływu homofobii i korelatów ryzyka HIV wśród gejów i biseksualnych mężczyzn oraz innych mniejszości seksualnych. Konieczne jest również dalsze zrozumienie roli, jaką piętno, uprzedzenia, heteronormatywność, odrzucenie i uwewnętrzniona homofobia odgrywają w podsycaniu HIV i używaniu substancji wśród gejów i biseksualnych mężczyzn.
Badacze nadal interesują się wyjątkowością stresorów związanych z wynikami zdrowotnymi w grupach mniejszościowych (Hatzenbuehler, Nolen-Hoeksema, & Erickson, 2008) oraz tym, czy stresory takie jak homofobia wiążą się z większymi problemami ze zdrowiem fizycznym i psychicznym (Williams, Neighbors, & Jackson, 2003). Zazwyczaj mężczyźni homo- i biseksualni mają większe niż populacja ogólna prawdopodobieństwo (Cochran, Mays, & Sullivan, 2003) podejmowania zachowań ryzykownych, które obejmują używanie wielu substancji (Kalichman & Cain, 2004; Kashubeck-West & Szymanski, 2008) i anonimowy seks z wieloma partnerami (Bimbi i in., 2006), i są bardziej narażone na infekcje przenoszone drogą płciową (Halkitis, Zade, Shrem, & Marmor, 2004), takie jak HIV/AIDS (Halkitis, Green, & Carragher, 2006; Halkitis, Green, & Mourgues, 2005). Takie ryzykowne zachowania mogą wynikać z wielu kwestii związanych ze stresem mniejszości (Hamilton & Mahalik, 2009; Meyer, Schwartz, & Frost, 2008); determinantami zachowania na poziomie indywidualnym (Crocker, Major, & Steele, 1998; Jerome, Halkitis, & Siconolfi, 2009); oraz społeczną przyczynowością związaną z homofobią, stygmatyzacją i innymi czynnikami (Link & Phelan, 2006).

Jedną z najbardziej znaczących teoretycznych i wyjaśniających ram ryzyka zdrowotnego mniejszości seksualnych jest model stresu mniejszości. Koncepcja stresu mniejszościowego wywodzi się z kilku społecznych i psychologicznych orientacji teoretycznych i może być opisana jako relacja między wartościami mniejszości a wartościami dominującymi oraz wynikający z tego konflikt ze środowiskiem społecznym, którego doświadczają członkowie grup mniejszościowych (Meyer, 1995; Mirowsky & Ross, 1989; Pearlin, 1989). Teoria stresu mniejszości zakłada, że nierówności zdrowotne mniejszości seksualnych mogą być w dużej mierze wyjaśnione przez stresory wywołane przez wrogą, homofobiczną kulturę, co często skutkuje trwającym całe życie nękaniem, maltretowaniem, dyskryminacją i wiktymizacją (Marshal i in., 2008; Meyer, 2003) i może ostatecznie wpływać na dostęp do opieki.

Meyer (2003) model stresu mniejszościowego – procesy stresu mniejszościowego w populacjach lesbijek, gejów i osób biseksualnych – opiera się na czynnikach związanych z różnymi stresorami i mechanizmami radzenia sobie oraz ich pozytywnym lub negatywnym wpływie na wyniki w zakresie zdrowia psychicznego. Co istotne, wiele pojęć w modelu nakłada się na siebie, co świadczy o ich współzależności (Meyer, 2003; Pearlin, 1999). Model opisuje procesy stresowe, w tym doświadczanie uprzedzeń, oczekiwanie odrzucenia, ukrywanie, ukrywanie, zinternalizowaną homofobię i łagodzące procesy radzenia sobie (Meyer, 2003). Stresory takie jak homofobia lub piętno seksualne, które mogą pochodzić ze środowiska, wymagają od jednostki przystosowania się, ale także powodują znaczny stres, który ostatecznie wpływa na wyniki zdrowia fizycznego i psychicznego (Dohrenwend i in., 1992).

U podstaw koncepcji stresu mniejszościowego leżą założenia, że stresory są unikalne (nie doświadczają ich populacje niestygmatyzowane), chroniczne (związane ze strukturami społecznymi i kulturowymi) i oparte na społeczeństwie (procesy społeczne, instytucje i struktury) (Meyer, 2003). Podczas gdy teoria ta została zastosowana do innych populacji, w tym kobiet, imigrantów, osób zubożałych i mniejszości rasowych/etnicznych, wciąż istnieje wiele miejsca na dodatkowe badania wśród populacji mniejszości seksualnych, ponieważ nie mają one tak bogatej historii badań socjologicznych (Meyer i in… 2008), 2008).

Silną korelację można zauważyć między (a) teorią stresu mniejszości, która podkreśla procesy stresu (doświadczenie uprzedzenia, oczekiwanie odrzucenia, zinternalizowana homofobia) i łagodzące procesy radzenia sobie (Meyer, 2003); oraz (b) większym prawdopodobieństwem wystąpienia psychologicznego dystresu i problemów ze zdrowiem fizycznym wśród gejów i biseksualnych mężczyzn oraz innych populacji mniejszości seksualnych. Teoria stresu dostarcza użytecznych ram do wyjaśniania i badania różnic zdrowotnych oraz roli homofobii jako paradygmatu socjologicznego, który postrzega warunki społeczne jako przyczynę stresu dla członków grup społecznych znajdujących się w niekorzystnej sytuacji, co z kolei może zwiększać ryzyko zakażenia HIV, wśród innych czynników ryzyka (Aneshensel, Rutter, & Lachenbruch, 1991; Dressler, Oths, & Gravlee, 2005). Co ciekawe, nadal istnieje niewielka i wciąż rosnąca liczba badań na próbach społecznych i populacyjnych, które sugerują znaczący związek między stresorami mniejszościowymi a szkodliwymi skutkami behawioralnymi i psychicznymi, takimi jak ryzyko zakażenia HIV wśród mężczyzn homo- i biseksualnych (Hatzenbuehler i in., 2008).

Gdy mężczyźni homo- i biseksualni stosują negatywne postawy wobec siebie, zwłaszcza uczucia związane z uwewnętrznioną homofobią, szkodliwe psychologicznie skutki homofobii na poziomie społecznym często zaczynają działać (Meyer, 1995). Taka homofobia ma wpływ na nieproporcjonalnie duży wpływ HIV na gejów i biseksualnych mężczyzn (Herek & Garnets, 2007). Podczas gdy osoby HIV-pozytywne są często napiętnowane za swój status, ci, którzy są HIV-negatywni, żyją z możliwością serokonwersji, z potencjalnym zróżnicowanym poziomem psychologicznego stresu, który może skutkować problemami ze zdrowiem psychicznym, stosunkami analnymi bez zabezpieczenia, używaniem substancji lub seksem z wieloma partnerami. Takie postawy i zachowania ryzykowne zwiększają się wykładniczo, gdy członek społeczności gejowskiej lub biseksualnej jest także członkiem mniejszościowej grupy rasowej/etnicznej. Posiadanie wielu statusów mniejszościowych zwiększa prawdopodobieństwo doświadczania homofobii, stygmatyzacji, izolacji i odrzucenia (Diaz, Bein, & Ayala, 2006), wraz z podwyższonym ryzykiem ryzykownych zachowań seksualnych lub używania substancji.

Ciągłe badania i sprawdzanie wpływu homofobii i czynników stresogennych mniejszości na ryzykowne zachowania seksualne gejów i biseksualnych mężczyzn często mogą być skomplikowane, ponieważ rekrutacja osób do badań i późniejszych interwencji behawioralnych pozostaje ograniczona i stanowi wyzwanie z powodu trudności w dostępie do społeczności (Kanouse i in., 2005). Ponadto większość badań dotyczących mężczyzn homo- i biseksualnych oraz ich wzorów zachowań ryzykownych opiera się na próbach losowych, często bez heteroseksualnych grup kontrolnych. To ostatecznie prowadzi do niejednoznaczności co do tego, czy geje i biseksualni mężczyźni doświadczają stresorów takich jak uprzedzenia, odrzucenie i dyskryminacja częściej niż heteroseksualni mężczyźni i kobiety (Mays & Cochran, 2001).

Wyzwania związane z pracą wśród tej wrażliwej populacji obejmują odpowiednie i skuteczne interwencje (Natale & Moxley, 2009) oraz teoretyczne podejścia do zrozumienia zachowań ryzykownych (Halkitis, Palamar, & Mukherjee, 2007). W tym kontekście geje i mężczyźni biseksualni, a także inne mniejszości seksualne, często korzystają z osobistych i wspólnotowych mechanizmów radzenia sobie i zasobów, aby rozwinąć odporność, umiejętność radzenia sobie i odporność (Meyer, 2003; Ouellette & DiPlacido, 2001). Podobnie, osoby, które przyjmują silną tożsamość mniejszości seksualnej mogą być lepiej przygotowane do zarządzania stresorami mniejszości, unieważniania stereotypów i odrzucania lub zajmowania się postrzeganą lub rzeczywistą homofobią przy jednoczesnym potwierdzaniu pozytywnej samooceny (Herek & Garnets, 2007).

Kliniczne zastosowania, takie jak praktyka oparta na afirmacji, są skuteczne w pracy z gejami i biseksualnymi mężczyznami oraz innymi mniejszościami seksualnymi. Praktyka oparta na afirmacji koncentruje się na określaniu strategii radzenia sobie, potwierdzaniu pozytywnej samoidentyfikacji i zwiększaniu zdolności do oceny wpływu homofobii i stygmatyzacji na funkcjonowanie psychologiczne i zachowania ryzykowne dla zdrowia (Browning, Reynolds, & Dworkin, 1991). Ponadto interwencje behawioralne stosowane na trzech poziomach – indywidualnym, grupowym i społecznościowym – wydają się skutecznie redukować ryzykowne zachowania seksualne związane z HIV i innymi zakażeniami przenoszonymi drogą płciową (Mustanski, Newcomb, Du Bois, Garcia, & Grov, 2011).

Inne obiecujące przyszłe kierunki praktyki i interwencji w społeczności gejów i biseksualistów obejmują dostarczanie ich przez Internet oraz podejścia, które wykraczają poza poziom indywidualny, aby zająć się bardziej połączonym podejściem, w tym czynnikami strukturalnymi, społecznościowymi i sieciami społecznymi (Mustanski i in., 2011), jak również te, które zostały zaproponowane w ostatniej Narodowej Strategii HIV/AIDS dla Stanów Zjednoczonych (Office of National AIDS Policy, 2010). Niezbędna jest również ciągła ocena skuteczności innych interwencji terapeutycznych w tej populacji, a także istotna rola ciągłego szkolenia i superwizji klinicznej w celu zwiększenia wrażliwości, wiedzy i kompetencji terapeutów. Dalsze badania nad implikacjami czynników stresu mniejszościowego dla gejów i mężczyzn biseksualnych mogą doprowadzić badaczy, klinicystów i decydentów do lepszego zrozumienia czynników współczynnikowych, takich jak homofobia, oraz związku z ryzykownymi zachowaniami seksualnymi i zwiększonym ryzykiem HIV/AIDS wśród innych czynników wynikowych.

O autorze

Michael P. Dentato, PhD, jest asystentem profesora klinicznego na Loyola University Chicago w School of Social Work. Otrzymał tytuł BA i MSW na Uniwersytecie Fordham w Nowym Jorku oraz tytuł doktora pracy socjalnej na Uniwersytecie Loyola w Chicago. Jego zainteresowania badawcze obejmują badanie czynników stresu mniejszości związanych z używaniem substancji i ryzykownymi zachowaniami seksualnymi wśród gejów i biseksualnych mężczyzn. Poza pracą dydaktyczną i badawczą, dr Dentato jest członkiem Rady ds. Orientacji Seksualnej i Ekspresji Płciowej przy Radzie Edukacji Pracy Socjalnej; jest pracownikiem naukowym Centrum Badań nad Zdrowiem, Tożsamością, Zachowaniem i Profilaktyką przy Steinhardt School of Culture, Education i Human Development na Uniwersytecie Nowojorskim; oraz konsultantem programowym Center on Halsted w Chicago. Doświadczenie na arenie HIV/AIDS i kwestii LGBT obejmuje jego poprzednią rolę jako dyrektora wykonawczego Body Positive w Nowym Jorku oraz rozwój Alliance for GLBTQ Youth w Miami, organizacji zapewniającej ciągłość opieki dla młodzieży z mniejszości seksualnych i ich rodzin. Jego ostatni artykuł, „The Vital Role of Social Workers in Community Partnerships for GLBTQ Youth”, został opublikowany w 2010 roku w Journal of Social Work With Adolescents.

Aneshensel, C.S., Rutter, C.M., & Lachenbruch, P.A. (1991). Struktura społeczna, stres i zdrowie psychiczne: Konkurujące modele konceptualne i analityczne. American Sociological Review, 56, 166-178.

Bimbi, D.S., Nanin, J.E., Parsons, J.T., Vicioso, K.J., Missildine, W., & Frost, D. (2006). Assessing gay and bisexual men’s outcome expectancies for sexual risk under the influence of alcohol and drugs. SubstanceUse & Misuse, 41, 643-652.

Browning, C., Reynolds, A.L., & Dworkin, S.H. (1991). Afirmatywna psychoterapia dla kobiet lesbijek. Counseling Psychology, 19, 177-196.

Cochran, S.D., Mays, V.M., & Sullivan, J.G. (2003). Prevalence of mental disorders, psychological distress, and mental health services use among lesbian, gay and bisexual adults in the United States. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 71, 53-61.

Consolacion, T.B., Russell, S.T. & Sue, S. (2004). Płeć, rasa/pochodzenie etniczne i romantyczne atrakcje: Wielokrotny status mniejszościowy nastolatków i zdrowie psychiczne. Cultural Diversity and Ethnic Minority Psychology, 10, 200-214. doi:10.1037/1099-9809.10.3.200

Crocker, J., Major, B., & Steele, C. (1998). Stygmat społeczny. In D. Gilbert, S. T. Fiske, & G. Lindzey (Eds.), The handbook of social psychology (4th ed., pp. 504-553). Boston, MA: McGraw-Hill.

Diaz, R.M., Ayala, G., Bein, E., Jenne, J., & Marin, B.V. (2001). The impact of homophobia, poverty and racism on the mental health of Latino gay men. American Journal of Public Health, 91, 927-932.

Diaz, R.M., Bein, E., & Ayala, G. (2006). Homofobia, ubóstwo i rasizm: Potrójna opresja i wyniki zdrowia psychicznego u latynoskich gejów. In A.M. Omoto & H.S. Kurtzman (Eds.), Sexual orientation and mental health (pp. 207-224). Washington, DC: American Psychological Association.

Dohrenwend, B.P., Levav, I., Shrout, P., Schwartz, S., Nahev, G., Link, B. G.,. Stueve, A. (1992). Status socjoekonomiczny i zaburzenia psychiczne: The causation-selection issue. Science, 255, 946-952.

Dressler, W.W., Oths, K.S., & Gravlee, C.C. (2005). Rasa i pochodzenie etniczne w badaniach nad zdrowiem publicznym: Models to explain health disparities. Annual Review of Anthropology, 34, 231-252.

Halkitis, P.N., Green, K.A., & Carragher, D.J. (2006). Używanie metamfetaminy, zachowania seksualne i serokonwersja HIV. Journal of Gay and Lesbian Psychotherapy, 10(3/4), 95-109.

Halkitis, P.N., Green, K.A., & Mourgues, P. (2005). Długoterminowe badanie używania metamfetaminy wśród gejów i biseksualnych mężczyzn w Nowym Jorku: Findings from project bumps. Journal of Urban Health: Bulletin of the New York Academy of Medicine, 82, 18-25.

Halkitis, P.N., Palamar, J.J., & Mukherjee, P.P. (2007). Poliklubowe używanie narkotyków wśród gejów i biseksualnych mężczyzn: A longitudinal analysis. Drug and Alcohol Dependence, 89, 153-160.

Halkitis, P.N., Zade, D.D., Shrem, M., & Marmor, M. (2004). Beliefs about HIV non-infection and risky sexual behavior among MSM. AIDS Education and Prevention, 16, 448-458.

Hamilton, C.J., & Mahalik, J.R. (2009). Minority stress, masculinity, and social norms predicting gay men’s health risk behaviors. Journal of Counseling Psychology, 56, 132-141.

Hatzenbuehler, M.L., Nolen-Hoeksema, S., & Erickson, S. J. (2008). Predyktory zachowań ryzykownych związanych z HIV, używania substancji i objawów depresji w kontekście stresu mniejszości: Results from a prospective study of bereaved gay men. Health Psychology, 27, 455-462.

Herek, G.M., & Garnets, L.D. (2007). Orientacja seksualna a zdrowie psychiczne. Annual Review of Clinical Psychology, 3, 353-375. doi:10.1037/0278-6133.27.4.455

Jerome, R.C., Halkitis, P.N., & Siconolfi, D.S. (2009). Używanie narkotyków w klubach, zachowania seksualne i serokonwersja HIV: A qualitative study of motivations. Substance Use & Misuse, 44, 303-319.

Kalichman, S.C., & Cain, D. (2004). A prospective study of sensation seeking and alcohol use as predictors of sexual risk behaviors among men and women receiving sexually transmitted infection clinic services. Psychologia Zachowań Uzależniających: Journal of the Society of Psychologists in Addictive Behaviors, 18, 367-373.

Kanouse, D.E., Bluthenthal, R.N., Bogart, L., Iguchi, M.Y., Perry, S., Sand, K., & Shoptaw, S. (2005). Rekrutacja mężczyzn używających narkotyków i utrzymujących stosunki seksualne z mężczyznami do interwencji behawioralnych: A two-stage approach. Journal of Urban Health: Bulletin of the New York Academy of Medicine, 82, 109-119.

Kashubeck-West, S., & Szymanski, D.M. (2008). Ryzykowne zachowania seksualne u gejów i biseksualnych mężczyzn: Zinterioryzowany heteroseksizm, poszukiwanie doznań i używanie substancji. Counseling Psychologist, 36, 595-614.

Link, B.G., & Phelan, J.C. (2006). Stygmatyzacja i jej implikacje dla zdrowia publicznego. Lancet, 367, 528-529.

Marshal, M.P., Friedman, M.S., Stall, R., Kling, K.M., Miles, J., Gold, M.A., Morse, J.Q. (2008). Orientacja seksualna a używanie substancji przez młodzież: A metaanalysis and methodological review. Addiction, 103, 546-556.

Mays, V.M., & Cochran, S.D., (2001). Mental health correlates of perceived discrimination among lesbian, gay, and bisexual adults in the United States. American Journal of Public Health, 91, 1869-1876.

Meyer, I.H. (1995). Stres mniejszościowy i zdrowie psychiczne u gejów. Journal of Health and Social Behavior, 36, 38-56.

Meyer, I.H. (2003). Uprzedzenia, stres społeczny i zdrowie psychiczne w populacjach lesbijek, gejów i biseksualistów: Problemy koncepcyjne i dowody z badań. Psychological Bulletin, 129, 674-697. doi:10.1037/0033-2909.129.5.674

Meyer, I.H., Schwartz, S., & Frost, D.M. (2008). Społeczne uwarunkowania stresu i radzenia sobie z nim: Does disadvantaged social statuses confer more stress and fewer coping resources? Social Science & Medicine, 67, 368-379.

Mirowsky, J., & Ross, C E. (1989). Społeczne przyczyny dystresu psychologicznego. Hawthorne, NY: Aldine de Gruyter.

Mustanski, B.S., Newcomb, M.E., Du Bois, S.N., Garcia, S.C., & Grov, C. (2011). HIV u młodych mężczyzn utrzymujących kontakty seksualne z mężczyznami: A review of epidemiology, risk and protective factors, and interventions. Journal of Sex Research, 48(2-3), 218-253.

Natale, A.P., & Moxley, D.P. (2009). Zaangażowanie służb z mężczyznami wysokiego ryzyka, którzy utrzymują stosunki seksualne z mężczyznami: Wyzwania i implikacje dla praktyki pracy socjalnej. Social Work in Health Care, 48, 38-56.

Office of National AIDS Policy. (2010, lipiec). National HIV/AIDS strategy for the United States (PDF 1.20MB).

Ouellette, S.C., & DiPlacido, J. (2001). Rola osobowości w ochronie i wzmacnianiu zdrowia: Where the research has been, where it is stuck, how it might move. In A. Baum, T. A. Revenson, & J. E. Singer (Eds.), Handbook of health psychology (pp. 175-193). Mahwah, NJ: Erlbaum.

Pearlin, L.I. (1989). The sociological study of stress. Journal of Health and Social Behavior, 30, 241-256.

Pearlin, L.I. (1999). Rewizja procesu stresu: Refleksje nad koncepcjami i ich wzajemnymi powiązaniami. In C.S. Aneshensel & J.C. Phelan (Eds.), Handbook of the sociology of mental health (pp. 395-415). New York, NY: Kluwer Academic/Plenum.

Williams, D.R., Neighbors, H.W., & Jackson, J.S. (2003). Dyskryminacja rasowa/etniczna a zdrowie: Findings from community studies. American Journal of Public Health, 93, 200-208.

2012 APA Convention symposium

Women Under Siege: Disparities and Despair

About 60 million women and girls are considered „missing” from global population statistics. Te kobiety i dziewczęta nieproporcjonalnie częściej doświadczają aborcji selektywnej ze względu na płeć, dzieciobójstwa kobiet, niewolnictwa seksualnego i handlu ludźmi, chorób przenoszonych drogą płciową i przemocy domowej. To sympozjum będzie badać czynniki przyczyniające się do nierówności, takie jak HIV/AIDS, przemoc, ubóstwo, brak edukacji, podeszły wiek, bycie kolorowym i niepełnosprawność, jak również takie tematy jak opieka zdrowotna, kontrola reprodukcyjna, ochrona prawna, normy kulturowe i bycie kobietą w hegemonicznych społeczeństwach patriarchalnych.

Prezentacje sympozjalne będą obejmować „Ubóstwo jako otwarta krucjata przeciwko kobietom” (Faye Reimers, PhD); „Przymus seksualny i seksualizacja czarnych dziewcząt” (Bryana H. French, PhD); „HIV/AIDS i kobiety kolorowe” (Amanda Houston-Hamilton, DMH); Przemoc wobec młodych kobiet niepełnosprawnych” (M. Dolores Cimini, PhD); i „Od 'Right-to-Life’ do 'Duty-to-Die’: A Life-Span Perspective on Violence Against Women” (Cynthia de las Fuentes, PhD).

Ta sesja jest współfinansowana przez Committee on Women in Psychology (CWP), Committee on Psychology and AIDS (COPA), Committee on Socioeconomic Status (CSES), Committee on Ethnic Minority Affairs (CEMA) oraz Committee on Disability Issues in Psychology (CDIP).